جستجوی پیشرفته
بازدید
15195
آخرین بروزرسانی: 1392/09/05
 
کد سایت fa34647 کد بایگانی 41933 نمایه ملحق شدن فرزندان به پدران در قیامت
طبقه بندی موضوعی تفسیر|بهشتیان
گروه بندی اصطلاحات سرفصل‌های قرآنی
خلاصه پرسش
آیا امکان دارد در قیامت پدران و مادران با فرزندانشان یک‌جا باشند؟
پرسش
چگونه می‌‌شود فرزندان و اولیائشان در آخرت با هم باشند؟
پاسخ اجمالی
برای یافتن پاسخی مناسب در ارتباط با پرسش مطرح شده، به سراغ قرآن کریم و روایات معصومان(ع) می‌رویم، تا ببینیم قرآن و روایات در این موضوع چه دیدگاهی را مطرح می‌کنند. قرآن کریم در باره چگونگی ملحق شدن فرزندان در قیامت با پدرانشان چنین می‌فرماید: «وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّیَّتُهُمْ بِإیمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ کُلُّ امْرِئٍ بِما کَسَبَ رَهین‏»؛[1] کسانى که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروى از آنان ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را (در بهشت) به آنان ملحق مى‏‌کنیم و از (پاداش) عملشان چیزى نمى‌‏کاهیم و هر کس در گرو اعمال خویش است.
از ظاهر آیه شریفه بر مى‌‏‌آید که در مقام منت و فضل پروردگار بر مؤمنان ساکن جوار رحمت الهی است. خداى سبحان بر مؤمنان منت مى‌‏گذارد که به زودى فرزندانشان را - البته آنهایى را که در ایمان از پدران خود پیروى کردند- به خود آنان ملحق مى‏‌کند، و بدین وسیله چشم پدران را روشن مى‌‏سازد، و همین معنا خود قرینه‌‏اى است بر این‌که تنوین در کلمه «بایمانٍ» براى این است که بر درجه‌ای از ایمان دلالت کند، نه براى تعظیم ایمان.
در نتیجه معناى آیه این مى‌‏شود که ما از میان نسل‌هاى مؤمنان، آنهایى را که در ایمان به خدا به نوعى از پدران خود پیروى کنند به پدرانشان ملحق مى‌‏کنیم، هر چند که ایمانشان به درجه ایمان پدرانشان نرسد؛ چون اگر تنها آن فرزندانی را به پدران مؤمن ملحق کند که ایمانشان یا مساوى و یا کامل‌تر از ایمان پدران باشد، دیگر منت نهادن معنا ندارد.
از سوى دیگر، از این‌که پیروی در ایمان را مطلق و بى‌‏قید آورد، و همواره کلام مطلق منصرف به فرد روشنش مى‌‏شود، ناگزیر باید گفت منظور از این پیروی، پیروی فرزندان بالغ است؛ زیرا خردسالانى که هنوز به سن تکلیف نرسیده‌‏اند، ایمانشان هنوز ایمان صحیح نشده، پس قهراً مراد از ذریه، فرزندان کبیرند که مکلف به ایمان هستند. بنابر این، آیه شریفه، شامل فرزندانی که قبل از بلوغ از دنیا مى‌‏روند نمى‌‏شود، و این منافات ندارد با این‌که اطفال و کودکان مؤمنان هم شرعاً محکوم به ایمان باشند.
مگر این‌که بگوییم: نکره آمدن ایمان عمومیت را مى‏‌رساند، و معنا چنین مى‏‌شود: ذریه ایشان در ایمان، که از پدران خود پیروى کرده‌‏اند، حال چه این‌که آن ایمان، ایمان واقعى باشد، یا ایمان به حسب حکم شرع باشد.
گفتنی است که سیاق امتنان، قرینه است بر این‌که ضمیر جمع در جمله «ما ألتناهم» و در «من عملهم» به «الذین آمنوا» بر مى‌‏گردد، هم چنان که دو ضمیر در «اتبعتهم» و «ذریتهم» به مؤمنان بر مى‌‏گردد؛ زیرا وقتى فرمود: «ما اینان را به آنان ملحق مى‏‌کنیم»، جاى این توهم بود که نکند خدا مى‌‏خواهد از پاداش پدران کم نموده به فرزندان بدهد؛ لذا با جمله «وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ» خواست این توهم را دفع کند و بگوید کم کردن از پاداش پدران با امتنان منافات دارد، و معلوم است که آنچه با امتنان منافات دارد این است که از ثواب پدران کم کند نه از ثواب فرزندان. پس این بهترین دلیل است که دو  ضمیر «ما ألتناهم» و «من عملهم» هم به همان پدران مؤمن بر مى‌‌‏گردد.
نتیجه این که: جمله «وَ الَّذِینَ آمَنُوا ...» جمله‌‌‏اى است استینافى که خداى تعالى در آن بر مؤمنان منت مى‏‌گذارد که به زودى اولادشان را که به نوعى از ایمان، پدران خود را پیروى کرده‌‏اند به پدران ملحق مى‌‏کند، هر چند که ایمان فرزندان به درجه ایمان پدران نرسیده باشد. و این کار را بدان جهت مى‏‌کند که پدران خشنود گشته چشمشان روشن شود، و در عین حال از پاداش پدران چیزى کم نمى‌‏کند، و از ثواب پدران چیزى به فرزندان نمى‌‏دهد، که مزاحم حق پدران نباشد، و خدا خودش بهتر مى‌‏داند که چه جور بدهد.[2]
این معنا از سخنان معصومان(ع) نیز به روشنی دریافت می‌شود: «عن علیّ(ع) عن النبیّ(ص) قال: إن المؤمنین و أولادهم فی الجنة»؛[3] امام علی(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که مؤمنان و فرزندانشان در بهشت با هم هستند.
«وَ فِی حَدِیثٍ آخَرَ أَمَّا أَطْفَالُ الْمُؤْمِنِینَ فَیَلْحَقُونَ بِآبَائِهِم‏»؛[4] همچنین امام باقر(ع) می‌فرماید: فرزندان خردسال مؤمنان(در بهشت) به پدرانشان ملحق می‌شوند.
همچنین ابن عباس از پیامبر اسلام(ص) نقل می‌کند: خدا درجه فرزندان آنها را بالا می‌برد تا با پدران مؤمن خود که در درجه و مرتبه بالایی هستند، نزدیک باشند.[5]
بنابر این، فرزندان انسان‌های با ایمان اگر آنان نیز اهل ایمان – حتی با مرتبه­ای پایین­تر - باشند و نیز کودکان، در قیامت به پدران خویش ملحق ‌شده  و در بهشت در کنار هم از نعمت‌های بی‌کران الهی بهره‌مند خواهند شد.                    
 

[1]. طور ۲۱.
[2]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏19، ص 12- 13، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417ق؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج 19، ص 16- 18، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1374ش؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏9، ص 250- 251، ناصر خسرو، تهران، 1372ش؛ حسینى همدانى سید محمد حسین انوار درخشان، ج‏15، ص: 497 – 498. کتابفروشى لطفى، تهران، چاپ اول، 1404 ق.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد ج ‏3، ص 250، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[4]. همان، ج ‏3، ص 248.
[5]. طحاوی، أبو جعفر أحمد بن محمد، شرح مشکل الآثار، تحقیق: شعیب الأرنؤوط، ج 3، ص 107، مؤسسة الرسالة، بیروت، چاپ اول، 1415ق؛ حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمودی‏، محمد باقر، ج ‏2، ص 273 – 274، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1411ق؛ مرعشی تستری، قاضی نور الله، احقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ‏14، ص 677، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏، قم، 1409ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    774249 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    747653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    668729 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    653325 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    645419 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    592080 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    578767 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    562503 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    562418 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    556982 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...