جستجوی پیشرفته
بازدید
36854
آخرین بروزرسانی: 1401/01/30
خلاصه پرسش
زنان چگونه می‌توانند جهاد کنند؟
پرسش
زنان چگونه می‌توانند جهاد کنند؟
پاسخ اجمالی
جهاد، جنبه‌های مختلفی دارد که همگان -  مرد و زن و متأهل و مجرّد - می‌توانند دست کم بخشی از آن‌را انجام دهند؛ مانند جهاد اکبر که مقصود از آن در روایات، مبارزه با هواها و هوس‌های نفس اماره است.[1] اما در روایات انجام برخی از کارها از سوی بانوان پاداش جهاد را دارد.
1. خدمت زن به شوهر: در روایات مختلفی از پیامبر اکرم(ص)[2] و امامان(ع)[3] با اسناد مختلف نقل شده است که؛ «جهادُ المراه حُسن التّبعُّل»؛ جهاد زن، نیکو شوهرداری کردن است.
یک زن آگاه و وظیفه‌شناس، اگر بتواند درون خانه، محیط مساعدی را برای رشد و کمال خود و شوهر و بویژه فرزندان خویش فراهم کند، تاثیر مثبت و بسیار مؤثر آن در اصلاح جامعه و اخلاق و تربیّت آحاد آن، مشاهده خواهد شد. در حقیقت زن، سهم مستقیمی در فعال نمودن سایر نیروهای سازنده جامعه دارد. این حدیث گویای اهمیّت وظیفه خانه‌داری است چرا که آن‌را به مثابه جهاد می‌داند.
«حسن التبعل» که در حدیث آمده جمله کوتاهى است، ولى معناى گسترده‌اى دارد و همه خوبی‌ها را دربر می‌گیرد. درباره زنى می‌توان گفت: «خوب شوهردارى می‌کند»، که مقام سرپرستى و قیمومت شوهر را می‌پذیرد و از آن پاسدارى می‌کند. موقعیت او را در خانواده و بین فرزندان نگه می‌دارد. در کارهاى مهم با او مشورت می‌نماید. از دستوراتش اطاعت می‌کند. اگر در موردى خروج از منزل را صلاح ندانست و اجازه نداد خارج نمی‌شود. با رفتار خوش و اخلاق نیک و محبت‌هاى خود، شوهر را دلگرم و خانه را به کانون صفا و محبت تبدیل می‌کند. در دشواری‌ها و گرفتاری‌ها به یارى شوهر می‌شتابد و از او دل‌جویى می‌نماید. در مورد اموال شوهر امانت‌دار است و از اسراف و تبذیر و ولخرجى اجتناب می‌کند. بهترین لباس خود را در منزل می‌پوشد و براى شوهر آرایش و زینت می‌کند. در خانه‌دارى و پرورش فرزندان می‌کوشد.
2. صبر در برابر ناملایمات: امام باقر(ع) فرمود: «خداوند عزّ و جلّ جهاد را هم بر مردان و هم بر زنان واجب ساخته، امّا جهاد مرد بذل مال و جانش تا حدّ کشته شدن در راه خداست، ولى جهاد زن شکیبائى در برابر ناملایماتى است که از همسر خویش می‌کشد و [نیز] توجّه کامل به انحصارطلبى شوهر نسبت به او».[4]
3. انجام کار خانه: زنان به پیامبر اسلام(ص) گفتند: اى رسول خدا! مردان، ثواب و فضیلت جهاد در راه خدا را برده‌اند، ما چه کارى انجام دهیم که به آن وسیله بتوانیم پاداش مجاهدان در راه خدا را دریابیم؟ آن‌حضرت فرمود: «اگر هر یک از شما مشغول کارهای خانه شود، ثواب کار مجاهدان در راه خداوند را دارد».[5]
4. باردار شدن زن: امام صادق(ع): ام سلمه از رسول خدا(ص) درباره فضیلت زنان در امر خدمت به شوهرانشان سؤال کرد. پیامبر(ص) فرمود: «هر زنی که در خانه شوهرش، چیزی را به منظور سامان دادن و مرتب کردن، جابه‌جا کند، خداوند به او نظر و عنایت می‌کند؛ و کسی که خداوند به او عنایت نماید، عذابش نمی‌‌کند». ام سلمه گفت: باز هم درباره ثواب زنان مطلبی بفرمایید، پیامبر فرمود: «ای ام سلمه! براستی هرگاه زن، باردار شود، اجر و پاداشی همچون کسی که با جان و مالش در راه خداوند - عزّ و جلّ - جهاد می‌کند، برای او است؛ و زمانی که وضع حمل کند، به او گفته می‌شود: مسلّماً گناهانت آمرزیده شد، پس اعمالت را از نو شروع کن؛ و چون به نوزادش شیر دهد، به برابر هر دفعه، ثواب آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان حضرت اسماعیل به او عطا می‌شود».[6]
بدیهی است که موارد یاد‌شده - که تنها برای بانوان شوهردار معنا می‌یابد - به عنوان نمونه‌ای از فعالیت‌های مفید از یک زن مسلمان است که می‌تواند جایگزین جهاد شود، بیان شده است. لذا در همین راستا شاید بتوان گفت هر فعالیت ارزش‌مند و مشروعی که زنان متأهل و مجرّد در جامعه اسلامی انجام می‌دهند، می‌تواند به نوعی جایگزین جهاد برای آنان باشد و علاوه بر آن، بانوان در مواردی به طور مستقیم هم می‌توانند وارد نبرد شوند.
 

[2]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، محقق، غفاری، علی اکبر، ص 60، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏5، ص 9 و 507، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق؛ کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات(الاشعثیات)، ص 67، تهران، مکتبه نینوی الحدیثه، چاپ اول، بی‌تا؛ شیخ صدوق، الخصال، محقق، غفاری، علی اکبر، ج ‏2، ص 620، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1362ش.
[4]. شیخ صدوق، محمد بن على‏، من لا یحضره الفقیه، محقق، غفاری، علی اکبر، ج ‏3، ص 439، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[5]. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضه الواعظین و بصیره المتعظین، ج ‏2، ص 376، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، 1375ش.
[6]. شیخ طوسی،  محمد بن الحسن‏، الامالی، ص 618، قم، دار الثقافه، چاپ اول، 1414ق.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود