جستجوی پیشرفته
بازدید
32872
آخرین بروزرسانی: 1392/12/07
خلاصه پرسش
مسواک زدن در حمام و استخر چه حکمی دارد؟
پرسش
آیا مسواک زدن در استخر سبب مرض دندان می‌شود؟ که دلیلش این روایت است: «مسواک زدن در استخر، سبب مرض دندان می‌شود».
پاسخ اجمالی
در دین اسلام سفارش زیادی به رعایت نظافت و بهداشت و سلامت جسمی شده است.[1] یکی از این موارد بهداشتی، مسئله مسواک زدن می‌باشد که در آموزه‌های دینی بر آن تأکید شده است. مسواک در زمان پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) اگر چه از چوب یک درخت خاص بوده است، اما به صورت قطع و یقین، استحباب مسواک بر مسواک‌های امروزی نیز صدق می‌کند و حتی برخی از علما دایره آن‌را توسعه بیشتری داده و معتقدند: «مسواک كردن ... و آن ماليدن چيزى است به دندان به جهت پاک كردن چرک، اگر چه با انگشت باشد لكن افضل اين است كه از چوب تر باشد و بهتر آن است كه از چوب درخت اراک باشد».[2]
در مورد استفاده از مسواک، روایات بسیاری وجود دارد.
1. پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «لَوْ لَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ‏ بِالسِّوَاكِ‏ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ»؛[3] اگر بر امّتم سخت و مشقّت‌انگيز نبود آنان را براى هر نمازى به مسواک زدن امر می‌كردم‏. البته در برخی منابع در بخش انتهایی روایت عبارت «عِنْدَ وُضُوءِ كُلِّ صَلَاةٍ» نقل شده است.[4]
برخی روایات دیگر که به استفاده از مسواک سفارش کرده‌اند، از این قرار هستند:
2. حضرتشان در توصیه‌ای به امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «ای على! مسواک را ترک نكن كه باعث پاكيزگى دهان، رضاى خدا و روشنى چشم است. خلال كردن، محبت فرشتگان را جلب مى‏كند، ملائكه از بوى دهان آن‌كه پس از غذا خلال نكند، ناراحت مى‏شوند».[5]
3. و نیز روایت شده است: «در مسواک كردن ده خصلت است: دهان را پاک و خدا را راضى مى‏كند، حسنات را هفتاد بار اضافه مى‏كند، از سنت است، زردى دندان‌ها را از بين مى‏برد و دندان‌ها را سفيد، لثه را محكم، بلغم (یکی از طبع‌های انسان است) را قطع مى‏كند و پرده جلو چشم را مى‏برد و اشتها به غذا مى‏آورد».[6]
4. امام صادق(ع) فرمود: «دو رکعت نماز در حالی‌که مسواک زده باشید، بهتر از هفتاد رکعت نماز بدون مسواک می‌باشد».[7]
البته مسواک در برخی مکان‌ها مانند حمام مکروه است و دلیل آن روایات ذیل می‌باشد:
1. امام باقر(ع) فرمود:‌ «يُكْرَهُ‏ السِّوَاكُ‏ فِي الْحَمَّامِ لِأَنَّهُ يُورِثُ وَبَاءَ الْأَسْنَان»‏؛[8] مسواک زدن در حمام مکروه است؛ زیرا موجب مریضی دندان می‌شود.
2. امام صادق(ع) می‌فرماید: «إِيَّاكَ‏ وَ السِّوَاكَ‏ فِي الْحَمَّامِ فَإِنَّهُ يُورِثُ الْوَبَاءَ فِي الْأَسْنَان»‏؛[9] بپرهیزید از مسواک زدن در حمام که همانا موجب مریضی دندان می‌شود.
روایت دوم اگرچه در نگاه ظاهری و اولیه، اشاره به حرمت دارد، اما وقتی در کنار روایات دیگر و همچنین حکم استحباب مؤکّد برای اصل مسواک زدن، قرار می‌گیرد، از آن حکم به کراهت به دست می‌آید. بنابر این، از مجموع این روایات می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که مسواک زدن در حمام مکروه است و به همین دلیل، علمای بسیاری نیز حکم به کراهت را بیان داشته‌اند.[10]
همچنین کلمه «وباء» اگر چه به معنای بیماری طاعون است، اما به معنای مطلق مریضی‌ها نیز استعمال می‌شود[11] و حتی برخی از علما این تعبیر را به ریخته شدن دندان معنا کرده‌اند: «مسواک كردن در حمام، مورث ريختن دندان‌ها می‌شود».[12] در وجه چنین تعلیلی می‌توان حکمت‌های مختلفی را در نظر گرفت؛ از جمله این‌که حمام‌های قدیم به صورت عمومی بوده و طبیعتاً همگان از آنجا به صورت مشترک استفاده می‌کردند؛ لذا استفاده از آن آب برای مسواک زدن و نفوذ آن به داخل دندان، احتمال شیوع بیماری‌های مختلف را افزایش می‌دهد. این حکمت در مورد استخر و امثال آن نیز جاری بوده و لذا در استخرها و مکان‌هایی که عموم افراد از آب آنجا استفاده می‌کنند، اجازه مسواک زدن نمی‌دهند.
 

[2]. ر.ک: طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم، العروة الوثقی (المحشّٰی)، گردآورنده: محسنی سبزواری‌، احمد، ج ‌1، ص 351، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1419ق.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 22، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق؛ برقی، احمد بن محمد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 561، دار الکتب الإسلامیة، قم، چاپ دوم، 1371ق.
[4]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 50، شریف رضی، قم، چاپ چهارم، 1412ق؛ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 1، ص 55، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق؛ مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، موسوی کرمانی، سید حسین، اشتهاردی، علی‌پناه، طباطبائی، سید فضل الله، ‌ج 1، ص 177، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، قم، چاپ دوم، 1406ق.
[5]. «يَا عَلِيُّ عَلَيْكَ بِالسِّوَاكِ فَإِنَّ السِّوَاكَ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ وَ مَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ وَ مَجْلَاةٌ لِلْعَيْنِ وَ الْخِلَالُ يُحَبِّبُكَ إِلَى الْمَلَائِكَةِ فَإِنَّ الْمَلَائِكَةَ تَتَأَذَّى بِرِيحِ فَمِ مَنْ لَا يَتَخَلَّلُ بَعْدَ الطَّعَام‏»؛ ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(ص)، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ص 14، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1404ق.
[6]. شیخ صدوق، الخصال، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 449، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1362ش؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج 2، ص 12، مؤسسه آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.
[7]. الكافی، ج ‏5، ص 74؛ شیخ حرّ عاملی، هدایة الامة إلی أحکام الأئمة (منتخب المسائل)، ج 1، ص 127، مجمع البحوث الإسلامیة، مشهد، چاپ اول، 1412ق.
[8]. مكارم الأخلاق، ص 49؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 136، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[9]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 292، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، 1385ش؛ وسائل الشيعة، ج ‏2، ص 26.
[10]. میر داماد استرآبادی، محمّد باقر، شارع النجاة فی أحکام العبادات، محقق، مصحح، جواد جلالی، سید محمد، طباطبایی، سید مهدی، ص 135، ‌مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، قم، چاپ اول، 1426ق.
[11]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهيم، ج 8، ص 418، هجرت، قم، چاپ دوم، 1410ق؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 1، ص 189،‌ دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
[12]. اصفهانی (مجلسی اول)، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی، ج 2، ص 31، مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ دوم، 1414ق.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود