جستجوی پیشرفته
بازدید
15907
آخرین بروزرسانی: 1395/01/03
خلاصه پرسش
آیا تمام موجودات عالم در خدمت انسان هستند؟!
پرسش
منظور خداوند در آیه 12سوره جاثیه که می‌فرماید: «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْهُ»، چیست؟! قبلا از جواب شما متشکرم.
پاسخ اجمالی
خدای متعال آن‌قدر به انسان شخصیت و ارزش داده که تمام موجودات عالم هستى را مسخر او کرده و در مسیر منافع وی قرار داده است، آفتاب و ماه، باد و باران، کوه‌‏ها و دریا‏ها، جنگل‌ها و صحراها، درختان و حیوانات، معادن و منابع زیر زمینى، و ... همه این موجودات را به خدمت انسان درآورد، تا از نعمت‌های او بهره گیرند و به غفلت نخورند.
قرآن کریم در یکی از آیاتش به این موضوع پرداخته و می‌فرماید: «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْهُ إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُون»؛[1] او آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، همه را از سوى خودش مسخّر شما ساخته، در این نشانه‌‏هایى است براى کسانى که اندیشه می‌کنند.
در این‌جا خدا تسخیر همه موجودات در آسمان‌ها و زمین را براى انسان‌‏ها به رخ می‌کشد. معناى تسخیر همه موجودات آسمانی و زمینی براى انسان، این است که اجزای عالم ظاهر همه بر طبق یک نظام جریان دارد، و نظامى واحد بر همه آنها حاکم است و بعضى را به بعضى دیگر مرتبط، و همه را با انسان مربوط و متصل می‌سازد، در نتیجه انسان در زندگى خود از موجودات آسمانی و زمینی بهره‌مند می‌شود، و روز بروز دامنه بهره‌‏گیرى جوامع بشرى از موجودات زمینى و آسمانى گسترش می‌یابد، و آنها را از جهات گوناگون واسطه رسیدن به اهداف خود یعنى مزایاى زندگی خود قرار می‌دهد، پس به همین جهت تمامى این موجودات بالقوه مسخر انسان‌اند و به تدریج و در طول زمان، بسیاری از این منافع به مرحله فعلیت می‌رسند.
اما عبارت «جمیعاً منه» ناظر به چه حقیقتی است؟
کلمه «من» در «منه» ابتداء را می‌رساند، و ضمیر آن به خداى تعالى برمی‌گردد، و این جار و مجرور حال است براى آنچه در آسمان‌ها و زمین می‌باشد. در نتیجه معنایش این می‌شود که خداى تعالى تمامى آنچه را که در آسمان‌ها و زمین است مسخر انسان کرد، در حالی‌که هستى همه آنها از ناحیه خدا آغاز شده است.
پس هستی همه موجودات از ناحیه خدا آغاز شده؛ زیرا که او آنها را ایجاد کرده، در حالی‌که قبل از ایجاد، الگویش را از جایى نگرفته است. همچنین آثار و خواص آنها نیز مخلوقات خدای یکتا هستند که یکى از آثار و خواص آنها همین ارتباط آنها به یکدیگر است که نظام جارى در آنها به وجود آورده، نظامى که با زندگى انسان‌ها مرتبط است. همان‌گونه که در جاى دیگر فرمود: «اللَّهُ یَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ»؛[2] خداوند آفرینش را آغاز می‌کند، سپس آن‌را بازمی‌گرداند. همچنین فرمود: «إِنَّهُ هُوَ یُبْدِئُ وَ یُعِیدُ»؛[3] او است که آفرینش را آغاز می‌کند و بازمی‌گرداند.[4]
البته مفسران در معنای «جَمِیعاً مِنْهُ» احتمالات دیگری را نیز مطرح کرده‌اند؛ مانند:
1. تمام اینها رحمتى است از طرف پروردگار براى شما.
2. اینها همه زیاده‌بخشى«تفضّل» و احسان پروردگار است.[5]
در پایان آیه می‌افزاید: در این نشانه‌‏هاى مهمى است براى کسانى که تفکر و اندیشه می‌کنند: «إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ».
در این‌جا انسان را به تفکر در آیات الهی فرامی‌خواند تا از راه تفکر و اندیشه در آنها، به حقایقى بزرگ دست یابد. با وجود آن‌که در تمام زندگى نشانه‌‏هایى است که اشاره به این حقایق دارد، اما هدف از بیان اینها بیدارى انسان‌هاى غافل و به حرکت درآوردن آنها در مسیر هدف خلقت و سیر الى اللَّه است.[6]
 

[1]. جاثیه، 13.
[2]. روم، 11.
[3]. بروج، 13.
[4]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏18، ص 161- 162، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.
[5]. ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏9، ص 112 تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[6]. ر. ک: تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏21، ص 245، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود