گنجینه پاسخ‌ها (طبقه بندی موضوعی:عرفان عملی و اخلاق)
-
«چشم‌هایتان را فرو بندید تا شگفتی‌ها را ببینید». این روایت در صدد بیان چه واقعیتی است؟ آیا نابینایان نمی‌توانند به این مقامات دست یابند؟!
402 1396/06/25 حدیثپیامبر اکرم ص می فرماید: غضوا ابصارکم ترون العجائب ؛ [ 1 ] چشمان خود را فرو بندید تا شگفتی ها را ببینید. معنای روایت ان است که هرچه بیشتر با نفس خود مبارزه کنیم به مقامات معنوی بالاتری خواهیم رسید. چرا ...
-
چرا بیشتر دانشمندان دینی به اقتصاد چندان توجّهی نداشته و ندارند؟ آیا اقتصاد کم ارزش است؟ آیا داشتن مال فراوان کمال نیست؟
610 1396/06/14 نظری1. اقتصاد به معنای کارافرینی و ایجاد ثروت نه تنها مورد نکوهش نبوده ، بلکه بدان توصیه شده است. و برخی از امامان ع نیز بدین امر اقدام کرده اند و در طول تاریخ عالمانی را می بینیم که با فعالیتهای اقتصادی خود ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
673 1396/06/14 حدیثلا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم ؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست . واژه حول در لغت به معنای حرکت و جنبش ، [ 1 ] و قوه به معنای استطاعت و توانایی است. [ 2 ] بنابر ...
-
آیا نباید آرزو داشت؛ به دلیل آنکه شیطان با آرزوها به دنبال فریب انسان‌ها است؟!
470 1396/05/30 تفسیرنخست باید گفت ؛ اصل امید و ارزو نه تنها مذموم و نکوهیده نیست ، بلکه نقش بسیار مهمی در زندگی و پیشرفت انسان در جنبه های مادی و معنوی بشر دارد. پیامبر اسلام ص می فرماید: الامل رحمه لامتی ، و لو لا الامل ...
-
چگونه می‌توان بین دنیا و آخرت تعادل برقرار کرد؟
601 1396/05/18 روش شناسیاساسا تعالیم و دستورات دین اسلام بر اساس تعادل و میانه روی و به دور از افراط و تفریط است ؛ یعنی نه تماما جانب اخرت را گرفته و مردم را از دنیا بر حذر داشته و نه جانب دنیا را گرفته که اخرت به فراموشی سپرده ...
-
حد و مرز خوش‌اخلاقی و خوش‌رفتاری با دیگر انسان‌ها چیست؟
585 1396/05/17 معصومینقران کریم ؛ سیره و روش پیامبر ص و پیروانش را در حوزه اخلاق نیکو ، چنین بیان می کند: محمد رسول الله و الذین معه اشدا علی الکفار رحما بینهم... ؛ [ 1 ] محمد ص فرستاده خدا است و کسانى که با او هستند در برابر ...
-
دانش روان‌شناسی توصیه می‌کند که خود را با دیگران مقایسه نکنیم. پس چرا همواره در آموزه‌های اسلامی افرادی معرفی می‌شوند تا از آنان سرمشق بگیریم؟!
536 1396/05/05 معیار شناسی (دین و اخلاق)نخست باید گفت که مقایسه و الگو قراردادن مترادف یکدیگر نیستند. الگو و اسوه قراردادن یک فرد به معنای ان است که رفتارهای او را سرمشق خود قرار داده و در جهتی که او حرکت می کند - هر چند با سرعتی کمتر - حرکت ...
-
با آنکه خواب بین الطلوعین در روایات فراوانی مکروه اعلام شده، توصیه امام صادق(ع) به خواب بعد از نماز صبح، و نیز خوابیدن امام رضا(ع) در آن هنگام چگونه توجیه پذیر است؟!
624 1396/05/03 حدیثدر ارتباط با خواب بین الطلوعین ، نه تنها به ان سفارش و توصیه نشده ، بلکه - به جهاتی که در جای خودش بیان شده [ 1 ] - مشهور ان است خواب در این هنگام سزاوار نیست ، البته از برخی روایات - مانند روایات ذیل ...
-
در آیه‌ای از قرآن آمده که در صورت تقوا، راه حلی برای مشکلات پیدا می‌شود. در اتوبوس بودم و هندزفری شخصی‌‌ام خراب شد و علی‌رغم میل خود مجبور شدم به ترانه مبتذلی که راننده گذاشته بود گوش دهم! آیا چنین رویدادهایی با آن آیه همخوانی دارد؟!
693 1396/04/25 تفسیرقران کریم می فرماید: و من یتق الله یجعل له مخرجا ؛ [ 1 ] و هر کس تقواى الهى پیشه کند ، خداوند راه نجاتى براى او فراهم می کند. مشابه این مضمون در او ایه بعد از ان نیز وجود دارد. این ایات نشان می دهد که ...
-
آیا خداوند برای رفتارهای اخلاقی کفار و غیر مسلمانان نیز پاداشی را در نظر می‌گیرد؟
578 1396/04/19 نظریدر تعیین ارزش اخلاقى اعمال ، هم حسن فعلى و هم حسن فاعلى باید مورد توجه قرار گیرد. اما انچه با موضوع اخلاق ارتباط تنگاتنگ دارد ، رفتارهاى اختیارى فاعل اخلاقى است. از این رو ، درباره رفتارهای اخلاقی کافران ...
-
با توجه به آیات قرآن کریم، «استغفار» مقدمه «توبه» است و یا بعد از «توبه» باید به «استغفار» بپردازیم؟
458 1396/04/11 تفسیرروند استغفار و توبه به گونه ای کاملا مجزا نبوده ، بلکه به گونه ای در هم تنیده است که نمی توان ان دو را جدا از هم فرض کرد. به عبارتی بدون ان که نیت توبه داشته باشیم ، استغفار زبانی بی فایده است. و این گونه ...
-
در برخی آیات قرآن و نیز در روایات مختلف، نشانه‌های گوناگونی برای مؤمنان ذکر شده است که گاه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. دلیل این اختلاف در توصیف افراد باایمان چیست؟!
424 1396/04/10 حدیثابتدا باید گفت که در متون اسلامی ، مؤمنان به افراد مختلفی با درجههای متفاوتی از ایمان اطلاق می شود که در برخی عبارات به معنای افرادی می باشند که از بالاترین درجه ایمان برخوردار بوده و در عبارات دیگر حتی ...
-
من علاقه‌مندم که از دیگران برتر باشم! آیا این ویژگی نیکی است و یا از صفات رذیله اخلاقی شمرده می‌شود؟!
447 1396/04/10 حدیثانسان اگر بخواهد در ارتباط با خدا و انچه را که رضایت الهی در ان است از دیگران سبقت گیرد و جلوتر باشد - مانند کسب صفات نیک ، مکارم اخلاق ، تعلیم و تعلم دانش و حتی تلاش مشروع برای به دست اوردن ثروت مشروع ...
-
ضمیر ناخودآگاه در انسان چیست؟ آیا در آموزه‌های دینی مطلبی درباره ضمیر ناخودآگاه آمده است؟
486 1396/03/28 انسان شناسیضمیر ناخود اگاه قسمتى از شخصیت و باطن انسان است که او به دلایل مختلفى ان را پنهان می سازد ؛ مثل خاطرات ناخوشایند ، حوادث سخت زندگى و... . مجموعه این موارد پنهان موجب رفتارهایى می گردد که محرک ان ضمیر ناخوداگاه ...
-
توصیه شده که مردم را ببخشیم تا خدا ما را ببخشد. به همین دلیل در شب قدر هر سال، رفتار بد فردی را بخشیده‌ام، اما او هر سال جسورتر از سال گذشته شده است! تکلیفم چیست؟!
763 1396/03/10 عفو و بخششبر اساس اموزه های اسلامی ، گذشت از رفتار ناپسند دیگران ، رویکردی بسیار ارزشمند و پسندیده است ، تا حد امکان باید بارها و بارها عفو و گذشت کرد ، اما این کار نیز مانند دیگر کارها ، دارای حد و مرزی است. [ ...
-
اخلاق و عرفان اسلامی و شیعی چند مکتب دارد؟ مکتب عرفانی ملا حسینقلی همدانی دارای چه ویژگی‌هایی است؟
707 1396/03/09 عرفان نظریگرچه شاید نتوان مرزبندی دقیقی بین انواع مکاتب مشهور عرفانی و اخلاقی ارائه داد ، اما با توجه به برخی نکات می توان دریافت که کدام یک از عارفان ، بر کدام یک از ویژگی ها تاکید بیشتری داشته اند: 1. عرفان اسلامی ...
-
آیا مشارطه، مراقبه و محاسبه‌ای که در اخلاق و عرفان از آنها یاد شده برگرفته از آیات و روایات هستند؟
610 1396/03/07 عرفان عملی و اخلاقتمام موارد اشاره شده در پرسش را می توان با عباراتی گوناگون در ایات و روایات یافت ، اما همانگونه که در دانش فقه ، استنباط و اجتهاد وجود دارد ، در اخلاق و عرفان نیز همین گونه بوده و بر همین اساس ممکن است ...
-
گفته می‌شود که عشق، علت پیدایش جهان است، مراد از این گفتار چیست و چه واقعیتی در آن نهفته است؟!
537 1396/03/06 عشقحکیمان ، متکلمان و عارفان با تعبیرات گوناگونی از ارتباط بین خداوند و مخلوقات یاد می کنند ؛ علت و معلول ، خالق و مخلوق ، واحد و کثیر ، تجلی و متجلی ، عاشق و ... چنان که از خداوند نیز به نام های مختلف یاد ...
-
منظور از «مقام ترک سؤال» در عرفان اسلامی چیست؟ مگر نمی‌گوییم که پرسیدن عیب نیست و ندانستن عیب است؟!
692 1396/02/31 مقام شناسیمقصود از سؤال که در مباحث عرفان عملی از ان نهی شده و نیز مراد از مقام ترک سؤال که به عنوان یک مقام عرفانی مطرح است ، درخواست مساعدت مالی و مادی از دیگران بوده و منظور از ان ، بازداشتن عارف از پرسش در مورد ...
-
چگونه فقر انسان ذاتی هویت او است، ولی ذاتی ماهیتش نیست؟ و چه طور وجود برای ماهیت نه ذاتی است؟ و نه عرضی؟
274 1396/02/06 انسان شناسیکلمه ماهیت به معناى چیستى است که در مقابل وجود و هستى می اید. در کلمه ماهیت ، ما را ما ى استفهامیه دانسته و می گویند ما هى هى ؟ یا ما هو هو ؟ فلان چیز چیست ؟ و سپس از عبارت ما هى هى ؟ مصدر ساخته اند. ...
-
هنگامی که خدا را با نامهای حسنی و نیکویش مخاطب قرار می‌دهیم، آن نام باید با الف و لام باشد و یا بدون آن؟ شنیدم که تعداد مشخصی از ذکر «یا مجید» درمان دردهاست. معنای «مجید» چیست و چند بار باید این ذکر را بگوییم؟
216 1396/02/06 ذکرهنگامی که می خواهیم با استفاده از حروف ندایی چون یا خداوندمان را با نامهای گوناگونش بخوانیم ، ان اسم خدا را بدون الف و لام به کار می بریم. بنابراین ، برای ذکر نامی چون مجید ، از عبارت یا مجید استفاده می ...
-
چشم‌چرانی را چگونه می‌توان درمان کرد؟!
318 1396/02/04 دستور العمل هادرمان چشم چرانی مانند دیگر الودگی ها و بیماری های روحی و روانی ، باید از دو راه و در دو مرحله صورت گیرد: یک از راه فکری و نظری. دو از طریق عملی ؛ انسان را می توان به کامپیوتری تشبیه کرد که از نرم افزار ...
-
خیانت از دیدگاه اسلام چگونه توصیف شده و چه آثار و عواقبی برای آن در نظر گرفته شده است؟
633 1396/01/28 حدیثخیانت در لغت به معنای مخالفت پنهانی با حق و پیمان است. [ 1 ] خیانت در برابر یکی از مهم ترین فضایل اخلاقی و ارزش های انسانی به نام امانت قرار دارد که در تعالیم اسلامی فراوان مورد تاکید قرار گرفته است. خیانت ...
-
آسیب‌های اخلاقی اوقات فراغت جوانان چیست؟
280 1396/01/27 گناه و رذائل اخلاقیاوقات فراغت ، نعمت بزرگى است که همواره در کنار صحت و سلامتى به عنوان دو نعمت مهم ذکر می شود ؛ پیامبر اسلام ص می فرماید: سلامتى و فراغت دو نعمت است که کفران ان کنند . [ 1 ] اما گاهى این نعمت ارزشمند تبدیل ...
-
توحید چه نقشی در تهذیب اخلاق دارد؟
304 1395/12/16 اصول و مبانیشیوه های دست یابی به تهذیب اخلاق و اراسته شدن به فضیلت ها و دوری جستن از پستی ها تحلی به فضایل و تخلی از رذایل منحصر به بیان فواید و زیان های دنیوی و پاداش ها و کیفرهای اخروی فضایل و رذایل نیست. یکی از ...
-
چرا خداوند توان انجام برخی امور کرامت‌گونه را در اختیار غیر معصومان – و گاه غیر مؤمنان - قرار می‌دهد؟ آیا این موجب انحراف مردم نمی‌شود؟
409 1395/12/11 مقام شناسییکی از مباحث عرفانی ، مسئلۀ کرامت است. منظور از کرامت توانایی انجام کارهاى خارق العاده ای است که از عارف سر می زند و می تواند تصرفاتى در عالم وجود انجام دهد. این نوع توانایی ها و انجام کارهای غیر عادی ...
-
چرا در سوره حجرات از مؤمنان خواسته شد برای مخاطب قرار دادن یکدیگر، از لقب‌های دارای بار منفی استفاده نکنند؟
308 1395/12/09 گناه و رذائل اخلاقیمقدمه انسان از روز نخست به جهت یک ضرورت و احساس نیاز به دیگر انسان ها ، تن به تشکیل زندگى اجتماعى داد. بنابراین زندگی اجتماعی یک هدف مهم برای انسان بوده و نقشی اساسی در حیات او دارد و بدون تشکیل اجتماع ...
-
چرا دل برخی انسان‌ها در برابر حق و حقیقت تسلیم نمی‌شود؟
309 1395/12/09 حدیثعوامل مختلف می تواند در این مسئله دخالت داشته باشد ؛ مانند: 1. تکبر ؛ [ 1 ] که از صفات شیطان است. شیطان نیز تکبر ورزید و در برابر حق تسلیم نشد. 2. لجاجت یکی از عواملی که سبب می شود تا برخی از مردم ، ...
-
«رسیدن به خداوند، تنها از مسیر شب‌زنده‌داری پیموده خواهد شد». آیا این روایت از نظر سند و محتوا قابل پذیرش است؟
309 1395/12/03 دستور العمل هاابتدا باید گفت در قران کریم و نیز در بسیاری از روایات بر انجام نوافل و عبادات مستحب به ویژه عباداتی که همراه با شب زنده داری است ، تاکید فراوانی شده است. [ 1 ] یکی از این توصیه ها در همان روایتی است ...
-
اسلام به نرمی در گفتار توصیه کرده است. مراد از این‌گونه سخن‌گفتن چیست و چه تأثیری بر مخاطبان دارد؟
319 1395/11/30 تعلیم و تربیتمقصود از نرمی در گفتار این است که ؛ انسان براى بیان مقاصد خود از سخنان ملایم و گفتار محترمانه استفاده کند و از خشونت و تندى بی مورد بپرهیزد. ملایمت و نرم زبانی البته با شرایط خاص و در حد اعتدال - یکی ...
-
«موتوا قبل ان تموتوا» قبل از آنکه مرگ به سراغتان آید، بمیرید! آیا این عبارت، یک روایت است و معنا و تفسیرش چیست؟
608 1395/11/25 درایه الحدیثدر کتاب های عرفانی جمله ی موتوا قبل ان تموتوا را به عنوان حدیث و روایتی از پیامبر اکرم ص نقل می کنند ؛ [ 1 ] و برخی از محدثان متاخر نیز از ان به عنوان حدیث مشهور یاد می کنند ؛ [ 2 ] ولی برخی ان را عبارتی ...
-
برخی معتقدند که هنگام بلا - به ویژه اگر بلای ناشی از استدراج باشد - باید صبر کرد و نه شکر! نظر شما چیست؟
244 1395/11/23 فضایل اخلاقیابتدا باید گفت که استدراج گاهى با دادن نعمت و ثروت است و گاهى با پرده پوشى از گناهان و مخفی کردن معایب انسان که او را به خود مغرور ساخته و فرد گمان کند که خداوند او را خیلى دوست دارد. و گاهى نیز نام او ...
-
منظور از ذکر کثیر چیست؟
578 1395/11/21 تفسیریکى از زیباترین جلوه هاى ارتباط عاشقانه با خدا و اساسى ترین راه هاى سیر و سلوک ، ذکر و یاد خداست ؛ از این رو است که خدای متعال بندگان مؤمن خویش را به ذکر فراوان سفارش می کند: یا ایها الذین امنوا اذکروا ...
-
«هر چه ببخشی خدا آن را جبران خواهد کرد»، «خدا به توبیخ فردی می‌پردازد که سرمایه‌اش را نابود کرده و مجدداً برای روزی دعا می‌کند و به او می‌گوید چرا اقتصادی فکر نکردی؟!»
آیا این دو آموزه دینی، ناهمخوان نیستند؟!
247 1395/11/18 فضایل اخلاقیالف: هرچه ببخشید ، خدا جایگزین خواهد کرد. [ 1 ] ب: چهار گروه هستند که دعایشان مستجاب نخواهد شد. یکی از انها فردی است که سرمایه ای داشته و ان را فاسد و نابود ساخته و سپس دست به دعا برمی دارد و روزی می ...
-
اخلاق خوب و اخلاق بد چه آثاری در زندگی انسان دارد؟ آیا صاحبان اخلاق‌های زشت، در قیامت به شکل جانوران وحشی محشور می‌شوند؟
333 1395/11/17 نظریتعریف اخلاق واژه اخلاق از نظر لغوی جمع خلق به معنای خوی ، طبع ، سجیه و عادت است ، اعم از این که ان سجیه و عادت نیکو باشد یا زشت و بد. اما غالبا اخلاق را تنها بر عادات نیکو و فضایل اخلاقی اطلاق می کنند ...
