لطفا صبرکنید
127439
- اشتراک گذاری
الکلها به دو دسته کلى تقسیم میشوند: یکى الکلى که از طریق صنایع نفت و پتروشیمى به دست میآید و دیگری الکلى که از تقطیر بخارات شراب، حاصل میشود. و چون اتانول از جمله الکلهای صنعتی است، مطالب مربوط به الکل صنعتی را مورد بررسی قرار میدهیم.
الکل صنعتى از لحاظ ماهیت شیمیایى هیچ تفاوتى با الکل تخمیرى نداشته و هر دو از نوع الکل یک ظرفیتى با فرمول C2H5OH مىباشند، با این تفاوت که بر الکل صنعتى قطعا لفظ خمر صادق نیست. در حالى که الکل تخمیرى از آن جهت که از تقطیر بخار خمر به دست آمده، احتمال آن میرود که عنوان خمر بر آن صادق باشد.
مشهور فقیهان هر مایع مست کنندهاى را نجس میدانند، حال آیا الکل صنعتى میتواند مصداقى از مایع مسکر بالاصالة باشد؟
طبق نظر مشهور فقیهان به نظر میرسد که الکل صنعتى را نمیتوان مصداق «مسکر» دانست، هر چند ماده آن، عامل اصلى و مؤثر در مایعات مست کننده است. و این نه برای آن است که به الکل صنعتى مواد سمى و بدبوکننده -مثل متانول- افزودهاند، بلکه بدین جهت که غلظت الکل به قدرى بالا است که بر فرض که مواد افزودنى هم در آن نباشد، باز هم نوشیدن آن به هر مقدار، باعث مسمومیت است؛ لذا عرفا به این ماده، مسکر اطلاق نمیکنند.[1]
نظر مراجع معظم تقلید در اینباره، گویای همین مطلب است:
امام خمینی(ره): الکل صنعتی که برای رنگ کردن درب و میز و صندلی و مانند اینها به کار میبرند،[2] اگر انسان نداند از چیزی که[3] مستکننده و روان است درست کردهاند، پاک میباشد.[4]
آیت الله شبیری زنجانی: اگر انسان نداند که مستکننده است یا نه، پاک است.
آیت الله فاضل(ره): الکل سفید و طبی -که الکل خالص است و مصارف طبی دارد- پاک میباشد، مگر اینکه از شراب و فقاع گرفته شده باشد که در این صورت نجس است. همچنین مواد پاک کنندهی دیگر که از مشتقات الکل است و در مراکز درمانی کاربرد دارد پاک میباشد.
همچنین الکل صنعتی که همان الکل سفید به اضافه مقداری مواد سمّی است و کاربرد صنعتی دارد پاک میباشد. ادکلن و مواد صنعتی دیگر نیز که مشتمل بر الکل هستند پاک است.
آیت الله سیستانی: الکل؛ چه صنعتی، چه طبی، به تمامی اقسام پاک است.
آیت الله مکارم شیرازی: الکل طبی و صنعتی که انسان نمیداند از چیز مست کنندهی مایع گرفته شده پاک است. همچنین ادکلن و عطرها و داروهایی که با الکل طبی یا صنعتی مخلوط است.[5] «همچنین» الکلهایی که ذاتا قابل شرب نیست یا جنبهی سمی دارد، نجس نیست، ولی هرگاه آنرا رقیق کنند و مشروب و مسکر باشد، نوشیدنش حرام است و احتیاطا حکم نجس دارد.[6]
نتیجه اینکه الکلهایی نظیر اتانول و متانول که ذاتا جنبهی سمّی داشته و قابل شرب نیستند، پاک بوده و تا زمانی که رقیق نشده و مشروب و مسکر نباشند، نوشیدن این قسم الکلها حرام نیز نمیباشد.
[1]. ر. ک: وحدتی شبیری، سید حسن، الکل و فراوردههای آن، ص 23 – 25، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1376ش.
[2]. آیت الله خوئی: (تمام اقسامش پاک میباشد).
[3]. آیت الله بهجت: (به تنهایی...).
[4]. آیات عظام گلپایگانی و صافی: (اگر انسان نداند که مستکننده است و یا نداند که آنرا ابتدا از چیز مست کنندهی روان درست کردهاند پاک است)؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص80، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق.
[6]. همان، ص 81.