امروزه بسیاری از افکار و عقاید و مراسم و آئین‌هایی که بین اقوام و ملل جهان ریشه دوانده و روی آن پافشاری می‌شود و گاه تعصباتی روی آن اعمال می‌شود عبارت از خرافات و بدعت‌هایی است که خواسته یا ناخواسته توسط دوست یا دشمن، افراد سودجو یا دلسوز سادلوح، با هدف یا بی‌هدف در بین مردم رواج پیدا کرده که متأسفانه جزء سنت‌های مقبول و پسندیده به حساب می‌آید که گاهی هزینه‌هایی گزافی برای آن صرف می‌شود.

از آن‌جا که منشأ عمدۀ خرافات، جهل و نادانی است؛ از این‌رو این مسئله بیشتر در بین مردم عوام رواج پیدا کرده و دچار یک سری خرافات سنتی می‌شوند؛ مثلا توسل به جمادات و نباتات و مسائلی که هیچ‌گونه جایگاهی در دین و عقل ندارد. یا این‌که دنبال راه‌های ما وراء الطبیعة و متافیزیکی رفتن تا کارهای عادی را از راه‌های غیر عادی انجام دادن.

در هر حال اینها خرافاتی است که کم بیش در بین مردم رواج دارد و سؤال مورد نظر نیز، از این قسم است و (تا آن‌جا که ما بررسی کردیم) ریشۀ دینی و علمی ندارد؛ بلکه از خرافاتی است که علاوه بر عدم اعتناء به آن، باید با این افکار غلط، خرافات و سنت‌های کاذب مبارزه کرد و ریشۀ اینها را خشکاند.

امام صادق‌(ع) می‌فرماید:

«أَبَى اللَّهُ أَنْ یُجْرِیَ الْأَشْیَاءَ إِلَّا بِأَسْبَابٍ فَجَعَلَ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ سَبَباً وَ جَعَلَ لِکُلِّ سَبَبٍ شَرْحاً وَ جَعَلَ لِکُلِّ شَرْحٍ عِلْماً وَ جَعَلَ لِکُلِّ عِلْمٍ بَاباً نَاطِقاً عَرَفَهُ مَنْ عَرَفَهُ وَ جَهِلَهُ مَنْ جَهِلَهُ ذَاکَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ نَحْنُ»؛^[1] خدا خوددارى و امتناع فرمود که کارها را بدون اسباب فراهم آورد، پس براى هر چیزى سبب و وسیله‌‏اى قرار داد؛ براى هر سبب شرح و گشایشى مقرر داشت؛ براى هر شرحى نشانه‌‏اى [دانشى‏] گذاشت؛ براى هر نشانه درى گویا نهاد. عارف حقیقى کسى است که این در را شناخت و نادان حقیقى کسى است که به این در نادان گشت، این در گویا رسول خدا(ص) و ما هستیم.

بنابر این، راه ورود و دسترسی به حقایق، راه کسانی است که خداوند آنها را وسیلۀ فیوضات و باب علم خویش قرارداده است که همان پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) هستند، نه خرافات و بدعت‌هایی که ساخته و پرداختۀ بشر عادی است.

خداوند در قرآن می‌فرماید:

«ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعِقابِ»؛[2] آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهى کرده خوددارى نمایید؛ و از (مخالفت) خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است.

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 183، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2]. حشر، 7.