جستجوی پیشرفته
بازدید
108466
آخرین بروزرسانی: 1398/01/26
خلاصه پرسش
آیا ازدواج مجدد مرد مشروط به رضایت زن اول است؟ آیا ازدواج بدون داشتن علاقه صحیح است؟
پرسش
آیا صحت ازدواج مجدد مشروط به رضایت زن اول است؟ آیا عقد ازدواج بدون داشتن علاقه صحیح است؟
پاسخ اجمالی
اسلام، داشتن چهار همسر دائمی را به طور هم زمان برای مرد جایز می داند. جواز مجدد در غیر از برادر زاده و خواهر زاده، مشروط به اجازۀ همسر اول نیست. اما اگر  زن در عقد شرط کند که همسرش زن دیگری نگیرد به نظر برخی از فقها، این شرط صحیح است و زوج نباید تخلف کند. در مورد سؤال دوم انسان باید تلاش کند تا ازدواجش از روی علاقه باشد و در صورتی که ازدواج بدون علاقه انجام پذیرفته سعی کند علاقه و محبت ایجاد شود. البته بدیهی است که نیت شخص در علت ازدواج، تأثیری در صحت یا عدم آن ندارد، اگر چه هر عملی که برای خدا انجام شود، نزد او دارای اجر و ثواب است.
بله! اگر اکراه پیش آید، مطلب دیگری است. مولف کتاب " کلمة التقوی" می گوید: عقد از روی اکراه صحیح است یعنی هر گاه شخصی را بر وکالت در اجراء عقد نکاح برای غیر خودش  اکراه کنند، چنین عقدی صحیح است و این که شخص در اجرای وکالتی عقد، مکره بوده است، اگر دیگر شرایط صحت  عقد از جمله؛ قصد انشاء و .. را داشته باشد، موجب بطلان عقد نمی شود. اما اگر کسی اکراه بر اجراء عقد نکاح برای خودش شود و با همین حالت اکراه هم انشاء عقد کند، چنین عقدی صحیح نیست. اما اگر بعد از از بین رفتن اکراه به این عقد راضی شده و آن را اجازه داد، عقد صحیح و آثار آن مترتب می شود حال فرقی نمی کند که مکره(کسی که اکراه شده است) زوج یا زوجه باشد.
پاسخ تفصیلی
اسلام، داشتن چهار همسر دائمی را به طور هم زمان برای مرد جایز می داند. ازدواج مجدد مرد در حالی که زن دائمی دارد در غیر از برادر زاده و خواهر زاده،[1] مشروط به اجازۀ همسر اول نیست اما اگر  زن در عقد شرط کند که همسرش زن دیگری نگیرد به نظر برخی از فقها،[2] این شرط صحیح است و زوج نباید تخلف کند.
البته با توجه به شرایطی که در  عقد نامه‌های فعلی ذکر شده  از جمله  شرایطی که زن می‌تواند در خواست طلاق بدهد این است که مرد بدون رضایت زن اول بخواهد زن دومی بگیرد.[3]
اما دربارۀ سوال دوم :
از آن جا که ازدواج یک پیوند الاهی و جاودانه است و تنها یکی از اهداف آن کنترل شهوت است، و امور دیگر مانند؛ آرامش خاطر، تولید نسل و ... همه از اهداف این پیوند مقدس است. پس باید با برنامه ریزی و دقت در انتخاب همسر مناسب، زمینۀ یک هم زیستی ماندگار، همراه با عطوفت و مهربانی را ایجاد کرد و سعی کرد ازدواج از روی علاقه باشد و در صورتی که ازدواج بدون علاقه انجام پذیرفته سعی شود علاقه و محبت ایجاد شود. بدیهی است که نیت شخص در علت ازدواج، تأثیری در صحت یا عدم آن ندارد، اگر چه هر عملی که برای خدا انجام شود، نزد او دارای اجر و ثواب است.
بله! اگر اکراه پیش آید، مطلب دیگری است. مولف کتاب " کلمة التقوی" می گوید: عقد از روی اکراه صحیح است یعنی هر گاه شخصی را بر وکالت در اجراء عقد نکاح برای غیر خودش  اکراه کنند، چنین عقدی صحیح است و این که شخص در اجرای وکالتی عقد، مکره بوده است، اگر دیگر شرایط صحت  عقد از جمله؛ قصد انشاء و .. را داشته باشد، موجب بطلان عقد نمی شود. اما اگر کسی اکراه بر اجراء عقد نکاح برای خودش شود و با همین حالت اکراه هم انشاء عقد کند، چنین عقدی صحیح نیست. اما اگر بعد از از بین رفتن اکراه به این عقد راضی شده و آن را اجازه داد، عقد صحیح و آثار آن مترتب می شود حال فرقی نمی کند که مکره(کسی که اکراه شده است) زوج یا زوجه باشد.[4]
در هر حال، پاسخ حضرت آیت الله هادوی تهرانی(دامت برکاته) در خصوص سؤال مذکور به شرح زیر است:
1. در ازدواج مجدد رضایت همسر اول فقط در صورتی لازم است که شخص بخواهد با خواهرزاده یا برادرزاده همسر اول ازدواج کند.
البته اگر در ضمن عقد ازدواج اول شرط شده باشد که ازدواج های دیگر با اذن همسر صورت پذیرد، عمل به این شرط تکلیفاً واجب است، هرچند نکاح وضعاً صحیح است و لو بدون اذن. مگر این که قانون کشور اسلامی (نظام ولایت فقیه) این نکاح را باطل اعلام کند.
2. در صحت ازدواج علاقۀ قلبی دخالت ندارد، هرچند بدون شک در بقاء و سلامت اجتماعی ازدواج چنین امری لازم است.
 
.[1] امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج ‏2، ص 466، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[2]. فتاوای مراجع محترم در مورد این که آیا زن اول می تواند شرط کند که : برای ازدواج مجدد اجازه زن لازم است، یا شرط کند که در صورت ازدواج مجدد، زن وکیل باشد که خودش را طلاق بدهد، بدین قرا ر است:
آیات عظام امام، بهجت، خامنه‏اى، فاضل، مکارم و نورى:
خیر، این شرط صحیح و نافذ نیست ولى اگر شرط کند که: «زن وکیل شوهر باشد، چنانچه شوهر ازدواج مجدد نماید، خود را طلاق دهد»، صحیح است. ( امام، استفتاءات، ج3، احکام ازدواج، س 55 آیت‏الله مکارم، استفتاءات، ج 2، س 907 آیت‏الله خامنه‏اى، استفتاء، س 7 آیت‏الله فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 1533 آیت‏الله نورى، استفتاءات، ج 2، س 637 و توضیح‏المسائل، م 2534 دفتر آیت‏الله بهجت. با استفاده از نرم افزار پرسمان)
آیات عظام تبریزى، سیستانى و صافى: آرى، این شرط صحیح و نافذ است و اگر شوهر بعد از ازدواج، به این شرط عمل نکرد و ازدواج مجدد نمود، گناه کرده است.( آیت‏الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 2، م 333 آیت‏الله تبریزى، منهاج الصالحین، ج 2، م 1395 آیت‏الله صافى، جامع‏الاحکام، ج 2، 5521. با استفاده از نرم افزار پرسمان)
آیت‏الله وحید: بنابر احتیاط واجب، این شرط صحیح و نافذ نیست ولى اگر شرط کند که: «زن وکیل شوهر باشد، چنانچه شوهر ازدواج مجدد نماید، خود را طلاق دهد»، صحیح است (آیت‏الله وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 9531. با استفاده از نرم افزار پرسمان)
[3]. صفایی، سید حسین، حقوق خانواده، ص 512، چاپ دوازدهم، نشر میزان، تابستان 86.
[4]. کلمة التقوى، ج‏7، ص 31، المسالة رقم 71.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • ازدواج و نکاح از ابتدای خلقت وجود داشته پس چرا پیامبر ص آن را سنت خویش دانسته است؟
    17852 گوناگون 1392/09/18
    در روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) نقل شده است: «النِّکَاحُ‏ سُنَّتِی‏ فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی»؛[1] ازدواج سنت من است و هر کس از سنتم روی‌‌گردان باشد، از من نیست. سنّت در لغت به روش در پیش گرفته شده و عادت شده در ...
  • عبارت «نمازی جز به حضور قلب نیست» از کدامین معصوم است؟
    11949 درایه الحدیث 1390/06/14
    با جست و جویی که در منابع دست اول حدیثی انجام شد روایتی که کاملا منطبق با متن ارائه شده باشد، مشاهده نشد[1]، امّا این روایت با تعابیر مختلف از معصومان (ع) نقل شده باشد که ما در این جا به دو نمونه بسنده می ...
  • طریقه خواندن نماز امام حسین(ع) چگونه است؟
    119962 گوناگون 1393/07/02
    سید بن طاوس، نمازی را با عنوان نماز امام حسین(ع) نقل می‌کند که مستحب است در روز جمعه،[1] همچنین (با اندک تفاوت در فقره پایانی دعای بعد از آن) در نیمه شعبان کنار ضریح مطهر امام حسین(ع)[2] خوانده شود. این ...
  • منظور از رساندن غبار غلیظ به گلو و بخار غلیظ به گلو در هنگام روزه چیست؟
    20159 خوردن و آشامیدن 1392/05/02
    1. منظور از رساندن غبار غلیظ و بخار غلیظ به گلو در هنگام روزه این است که؛ اگر انسان در جایی باشد که گرد و غبار غلیظی ایجاد شود (مثل جایی که مشغول خالی کردن خاک از کامیون هستند)، و از آن غبار استنشاق کند طوری که ...
  • برهان فرجه چیست؟ و چگونه بر اثبات واجب الوجود دلالت می‌کند؟
    2679 مبدأ شناسی 1400/07/19
    «برهان فرجه» برگرفته از روایتی است که هشام بن حکم از امام صادق‌(ع) نقل کرده و حکما آن‌را تقریر کرده‌اند.تقریر برهان فرجه این است که از فرض دو واجب الوجود «فرجه» لازم می‌آید؛ چراکه باید وجه امتیازی میان آنها باشد؛  چون تکثر و دوتا ...
  • نظریه فقهی و حقوقی به چه معنا است؟ و چه فرق‌هایی با هم دارند؟
    18183 مبانی فقهی و اصولی 1392/12/18
    علم فقه و دانش حقوق دو علمی هستند که برای چگونه بهتر زیستن بشر، قوانین و راهکارهای اخلاقی فردی و اجتماعی را وضع نموده‌اند؛ از این‌رو شناخت فقه و مکاتب فقهی، همچنین آگاهی از مکاتب حقوقی وضعی معاصر، ما را در برداشت از متون اسلامی و زندگی اجتماعی ...
  • حکم زنا با زن شوهردار یا در حال عده چیست؟
    197333 موارد حرمت ازدواج 1387/04/11
    سؤال شما دارای چند فرض است:عمل زنا قبل از طلاق بوده است؛در این صورت باید گفت: براساس فتوای اکثر مراجع تقلید آن زن بر این مرد حرام ابدی می‌شود و فرقى نیست بین این‌که زانی بداند که زن، شوهر‌دار است یا نداند، و نیز فرقى بین عقد ...
  • آیا هیچ‌کدام از امامان معصوم(ع)، سبزه‌رو بودند؟
    6090 حدیث 1397/02/26
    در منابع حدیثی و تاریخی به سبزه بودن پوست برخی از امامان(ع) اشاره شده است: 1. امام علی(ع): در برخی منابع فریقین نقل شده است که «علی(ع) بسیار سبزه‌رو بود».[1] 2. امام جواد(ع)؛ در مورد امام جواد(ع) نقل شده که ایشان به قدری سبزه‌رو ...
  • چه دلایلی بر زنده بودن حضرت خضر(ع) وجود دارد؟
    36658 صفات و زندگی پیامبران 1394/01/24
    بنابر ‌آنچه از آیات سوره کهف و تفاسیر پیرامونی و نیز روایات موجود به دست می‌آید، این احتمال تقویت می‌شود که حضرت خضر(ع) هم اکنون زنده است، و برای زنده بودن و عمر طولانی حضرت خضر(ع) دلیلی جز خواست خدای تعالی نمی‌توان یافت. در این‌جا به برخی از ...
  • آیا در هنگام شست و شو جهت طهارت، لازم است بسم ا.. بگوییم، یا شست و شوی تنها کفایت می کند؟
    8351 کیفیت شستشو 1390/06/13
    شروع هر کاری با نام خدا مستحب است و در آموزه های دینی به آن سفارش شده است:"إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) حَدَّثَنِی عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ قَالَ کُلُّ أَمْرٍ ذِی بَالٍ لَا یُذْکَرُ بِسْمِ اللَّهِ فِیهِ فَهُوَ أَبْتَرُ"؛

پربازدیدترین ها