جستجوی پیشرفته
بازدید
6061
آخرین بروزرسانی: 1395/02/19
خلاصه پرسش
اگر بین دو راوی متصل در سلسله سند یک روایت؛ اختلاف طبقه وجود داشته باشد، آیا در صحت چنین سندی می‌توان خدشه کرد؟
پرسش
اگر یک راوی از راوی دیگر نقل کرده باشد که اختلاف طبقه، اجازه روایت را ندهد، چرا گفته می‌شود حدیث، مرسل و ضعیف است؟ نمی‌شود از کتاب یا نوشته متعلق به او نقل کرده باشد، حتماً باید شنیداری باشد؟ مثلاً روایت شیخ صدوق از یونس بن عبدالرحمن از امام(ع)، ضعیف محسوب می‌شود یا صحیح؟
پاسخ اجمالی
یکی از آداب نقل حدیث؛ شنیدن حدیث از استاد یا خواندن حدیث بر استاد است که در این صورت؛ هم شاگرد(راوی) و هم استاد (مروی عنه) اطمینان پیدا می‌کنند آنچه که نقل شده، صحیح است.[1]
در این روش که برترین نوع اجازه نقل روایت است، طبیعی است که استاد و شاگرد در یک طبقه و در یک زمان زندگی می‌کنند و اتصال سندی بین آنان برقرار است؛ مثلاً «علی بن ابراهیم» از پدرش «ابراهیم بن هاشم» و او از «ابن ابی عمیر» و او از «سیف بن عمیره» و او از «ابی حمزه» و او از «امام باقر(ع)» روایت نقل کرده است.[2] این سند متصل است و هیچ‌کدام از راویان حذف نشده‌اند.
اما اگر راوی از شخصی نقل کند که با او در یک طبقه نیست و اصولاً فاصله‌ای بین آنان موجود است که نمی‌توانند همدیگر را ملاقات کرده و یکی از دیگری حدیث شنیده باشد، یکی از احتمالاتی که در این‌جا پدید می‌آید آن است که یک راوی دیگری میان این دو وجود داشته که از قلم افتاده است. البته احتمال دارد که شاگرد؛ کتاب شیخ را به دست آورده و از آن کتاب نقل کرده باشد، بنابراین، باز هم چنین نقل روایتی چندان از درجه اعتباری برخوردار نیست؛ در علم حدیث به چنین روش نقل حدیث؛ «وجاده» گفته می‌شود.[3]
بنابراین، با وجود اختلاف در طبقه و نقل بدون واسطه راوی از فردی که هم‌طبقه او نیست؛ به علت نشناختن راوی مفقود در سند، یا عدم اطمینان کامل از صحت محتوای کتاب - به علت احتمال تحریف، زیاده یا کم شدن‌های غیر عمدی یا ... - طبیعی است که از درجه اعتبار این نقل کاسته ‌شود.
روایت شیخ صدوق نیز از این قاعده مستثنا نیست و در همین راستا به عنوان نمونه تنها اگر بین «شیخ صدوق» و «یونس بن عبدالرحمن» واسطه‌هایی مورد قبول و ثقه وجود داشته باشد، بر اعتبار بالای چنین روایتی می‌توان صحه گذاشت که چنین اعتباری در نقل بدون واسطه صدوق از یونس وجود ندارد.
 

[1]. جدیدی نژاد، محمد رضا، مسعودی، عبدالهادی، الاسس الحدیثیة و الرجالیة، ص 274، قم، دار الحدیث، 1427ق.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 1، ص 33، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. الاسس الحدیثیة و الرجالیة، ص 274.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود