گنجینه پاسخ‌ها (طبقه بندی موضوعی:اصول و مبانی)
-
اصطلاح «وجود منبسط» در فلسفه به چه معنا است؟ اولین بار توسط چه کسی مطرح شد؟ و آیا ریشه در قرآن و سنت دارد؟
155 1397/09/08 وحدت وجودوجود منبسط ، اصطلاحی عرفانی- فلسفی است و به معنای وجود عام گسترده می باشد. از نگاه فلسفی ، وجود در یک مرتبه از تحقق عینی نه ذهنی خود ، دارای عموم سعی است ؛ به این معنا که در عین تحصل و تشخص و وحدت و... ...
-
آیا جمله «شهید به وجه الله نظر می‌کند» برگرفته از آیات و روایات است؟
159 1397/09/05 انسان و خداشهید نظر می کند به وجه الله ، سخنی از امام خمینی ره در مورد مقام و جایگاه شهیدان در پیشگاه خداوند است. [ 1 ] این جمله برگرفته از ایات و روایات زیر است: 1. وجوه یومئذ ناضره ، الى ربها ناظره ؛ [ 2 ] در ...
-
مقصود از «ظاهر بودن خدا به صورت جماد و حیوان» در سخن برخی از عارفان چیست؟
202 1397/08/12 وحدت وجوداگر مقصود از این ظهور و بروز ، ادعای دیدن خدا در قالب یک حیوان و یا جماد باشد ، باید ان را از شطحیات و اشتباهاتی دانست که قابل دفاع نیست ؛ اما اگر مقصود از ان ، اول و اخر و ظاهر و باطن بودن خداست که در ...
-
مقصود از اینکه انسان از نعمت اسماء و صفات خداوند برخوردار است، چیست؟
394 1397/04/11 انسان شناسیاگر مقصود از پرسش این باشد که اسامی و صفات الهی در خارج از ذات الهی تحقق یافته اند و انسان و یا هر موجود دیگری اسمی از اسمای الهی و صفتی از صفات او است ؛ در این صورت ، این سخن درست نیست و بر اساس ادله ...
-
آیا این عبارت که به امام علی(ع) نسبت داده می‌شود، مستندی دارد: «خداوند دو چیز را بسیار عظیم خلق کرد؛ یکی آسمان و عظیم‌تر از آن انسان را»؟
533 1397/02/08 درایه الحدیثدر دیوان منسوب به امام علی ع درباره حقیقت انسان شعری وجود دارد که بر عظمت و گرامی داشت افرینش انسان نسبت به موجودات دیگر دلالت دارد: اتزعم [ 1 ] انک جرم صغیر * * * و فیک انطوى العالم الاکبر . [ 2 ] ...
-
«ولی تابع» در عرفان به چه معنا است؟
639 1396/12/15 مقاماتیکی از مباحث مهم عرفان مبحث ولایت و ولی است ؛ شاید یکی از بلندترین قله ی محبوب و مطلوب عرفا رسیدن به مقام ولایت و معرفی ان است. اهل عرفان با بیانات مختلف ولی را معرفی می کنند: 1. ولی شخصی است که طاعت ...
-
منظور از مقام «جمع الجمع» در مباحث عرفانی چیست؟
1063 1396/12/13 مقاماتاصطلاح جمع الجمع یکی از اصطلاحات عرفانی است. اهل عرفان این اصطلاح را در موارد متعدد به کار می برند ؛ گاهی در مباحث و مقامات عرفان عملی از ان نام می برند و گاهی در عرفان نظری: [ 1 ] 1. عرفان عملی: در ...
-
آیا ابن عربی با این عبارات: «المهندس فی الغیوب اللاهوتیة، السیاح فی الفیافی الجبروتیة، الوالی للولایة الناسوتیة...» امام علی(ع) را ستایش کرده است؟ معنای آنها چیست؟
806 1396/11/24 خصوصیات و مناقبعبارات المهندس فی الغیوب اللاهوتیه ، السیاح فی الفیافی الجبروتیه ، الوالی للولایه الناسوتیه... از محی الدین بن عربی در برخی از کتاب های عرفانی نقل شده و اندیشمندانی به شرح ان پرداخته اند. البته در کتاب ...
-
«مقام تحیر» در عرفان به چه مقامی گفته می‌شود و اینکه «حیرت بر شخص متحیر احاطه داشته و این تحیر، عین وصول است»، معنایش چیست؟
1090 1396/11/10 مقاماتمقام حیرت یا مقام تحیر اصطلاحی عرفانى بوده ؛ و به معنای سرگردانى در بحر توحید و وادى عشق است که بنده در دریاى بی کران احدیت سرگردان شود و محو جمال و جلال جبروت الهى شود. [ 1 ] مقالات متعددی در شرح و ...
-
در قرآن، محبت پروردگار به گروه‌های نه‌گانه(صابران، متوکلان، پرهیزگاران و ...) صریحاً اعلام شده، اما در مورد محبت خدا به(نمازگزاران، روزه‌گیرندگان و ...) سخنی به میان نیامده است! آیا گروه‌هایی که در قرآن، صریحاً از آنان یادشده است، از ویژگی خاصی برخوردارند؟!
1043 1396/04/14 انسان و خداخدای متعال در معیاری کلی اعلام می کند هر کسی که به پروردگار ایمان اورده ، و از پیامبرانش به ویژه پیامبر اسلام ص - اطاعت کرده و اموزه های دینی وحی شده از جانب خدا را الگوی راه خویش قرار دهد ، مورد محبت ...
-
تفاوت انسان با حیوانات و گیاهان در رسیدن به اهداف چیست؟
1474 1395/11/17 انسان شناسیتفاوت انسان با موجودات دیگر در چگونگی رسیدن به اهداف ، در حقیقت به تفاوت ماهوی و ساختار وجودی انسان با موجودات دیگر باز می گردد. گیاه موجودی است که دارای اراده و اختیار نیست ، در نتیجه راه رسیدن گیاه به ...
-
چگونه می‌توان الهام رحمانی و شهودهای واقعی را از القائات شیطانی تشخیص داد؟
905 1395/11/10 عرفان نظریدر بیان عارفان می توان سه میزان برای علم عرفان و شهودهای عرفانی به دست اورد: 1. میزان عام یا شریعت ، 2. میزان خاص مبتنی بر تجربه های استاد و پیر سلوک ، 3. عقل ، در میان این معیارهای سه گانه ، میزان عام ...
-
«انا اصغر من ربی بسنتین»، «من از پروردگارم دوسال کوچکترم!»
آیا چنین عبارتی از پیامبر اسلام(ص) و یا فرد دیگری نقل شده و معنایش چیست؟
2094 1395/11/10 درایه الحدیثدر منابع حدیثی ، چنین روایتی وجود ندارد ، اما در برخی از کتاب های عرفانی ؛ مانند نهایه البیان فى درایه الزمان قیصری م 751ق ، و دیگر کتب عرفانی چنین سخنی از پیامبر اکرم ص و یا گوینده ای نامشخص ، با این ...
-
با توجه به اینکه پیامبر اسلام(ص)، بنده‌ای مانند دیگر بندگان خدا بود، چگونه نور و روح حضرتشان قبل از خلقت حضرت آدم(ع) خلق شده بود؟!
1172 1395/07/26 مناقب و ویژگی هااولا: انچه در منابع دینی امده ، این است که نور وجود پیامبر اسلام ص بر تمام مخلوقات تقدم دارد ، و مقصود از تقدم وجود نوری این است که همه موجودات این عالم دارای دو وجود هستند ، یک وجود علمی در نزد خداوند ...
-
رابطه میان «خود دانی» و «خود عالی» چیست؟
4842 1395/07/26 انسان شناسیاستاد شهید مطهری ، در بیان نوع رابطه انسان با خدای خود ، از اصطلاح خود عالی و خود دانی استفاده کرده است. ایشان در بیان این مطلب که رابطه انسان با خدا ، همچون رابطه دو موجود متباین نیست ، خدا را که غایت ...
-
در دانش عرفان، احد با واحد(احدیت با واحدیت) چه تفاوتی دارد؟
4627 1395/02/26 کلیاتبر اساس علم عرفان ، هستی منحصر در ذات متعالی خداوند است ؛ ماسوی الله نمود و ظهور و تجلی او هستند. به این بیان خداوند متعال که هستی محض است ، شدت و کمال هستی او موجب عشق به ظهور و تجلی می گردد. ذات حضرت ...
-
قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
11046 1394/12/27 انسان کاملعناوین نامبرده شده قطب ، اوتاد ، ابدال ، نجبا و صلحا از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب های عرفانی امده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می شمارند. اصرار و ...
-
آیا عبارت «حَلّت بِفِنائِک» در زیارات به معنای فانی‌شدن در اهل‌بیت است؟
15089 1394/08/17 انسان شناسیمنظور از فنا در عبارت حلت بفنائک ، فانی شدن نیست ؛ بلکه معنای فنا به کسر فا ، استانه ، پیشگاه و درگاه است. [ 1 ] بر این اساس ، معنای و علی الارواح التی حلت بفنائک این است: و [ سلام ] بر روح هایی که در ...
-
اهمیت و نشانه‌های عقل و عاقل و وظایف عاقل از منظر امام علی(ع) چیست؟
4806 1394/06/02 حدیثدر روایات ، اهمیت بسیاری برای عقل به عنوان برترین مزیت بیان شده است. نیز برتری عاقل بر جاهل و نشانه های زیادی برای عاقل امده است. [ 1 ] اینک به طور اختصار به برخی از مزایا و اثار عقل و نشانه های عاقل و ...
-
خداوند چه نیازی به گذاشتن خلیفه در زمین دارد؟
3505 1394/03/14 انسان و خدابه نظر می رسد توجه به چند نکته می تواند در پاسخ این سؤال راه گشا باشد: 1. خداوند به هیچ چیز نیازمند نیست ؛ بنابراین همان گونه که خداوند در اصل خلقت خلق نیاز به افرینش ندارد ، در خلق خلیفه نیز محتاج افرینش ...
-
چرا افرادی که دارای مراتب بالای ایمانند، نباید تمام دانش خود را در اختیار مؤمنانی قرار دهند که در درجات پایین‌تر قرار دارند؟
3085 1394/02/28 انسان شناسیدر ارتباط با مطلبی که در پرسش مطرح شده باید گفت: 1. در تمام علوم و معارف ، مراتب و مراحل وجود دارد و بین مراتب تفاوت وجود دارد. 2. سطح اطلاعات و اگاهی افراد و ظرفیت انسان ها در زمینه های علوم و معارف ...
-
قرآن کریم به «تاریکی‌های سه‌گانه» در مراحل آفرینش انسان اشاره کرده است، مراد از این تاریکی‌ها چیست؟
10014 1393/11/29 تفسیرقران کریم موضوع افرینش انسان و دیگر موجودات جاندار را در سوره ها و ایات مختلف مطرح نموده و در ایه ششم سوره زمر ، به بیان چگونگی افرینش انان از زاویه ای ویژه پرداخته است. خداوند در این ایه در مقام بیان ...
-
«نفس جوهری بسیط، روحانی و زنده است». معنای این عبارت چیست؟
4761 1393/11/05 انسان شناسیاین جملات از منابع مختلف نقل شده است ، [ 1 ] و بیانگر ویژگی های نفس انسان است ، مجموع این ویژگی ها را می توان به این صورت فهرست کرد: 1. نفس موجودی مرکب نیست ؛ یعنی اجزا و جزئیات ندارد. 2. نفس از عناصر ...
-
بر اساس نظریه «وحدت وجود»، عالم مظهر اسمای الهی است و غیر از خدا چیزی وجود ندارد، پس من انسانی چیست؟ قُرب خدا به انسان چه معنا دارد؟ تکلیف، ثواب یا عقاب چه می‌شود؟ آیا خدا به خودش پاداش داده و خودش را مجازات می‌کند؟
5904 1393/10/27 وحدت وجودجهان هستی که مشهود ما است متکثر و پراکنده می نماید. اندیشمندان در پی پاسخ به این پرسش هستند که ایا جهان سراسر کثرت است یا دارای وحدت نیز هست ؟ اگر وحدت دارد رابطه کثرت و وحدت چگونه است ؟ عارفان و اهل معرفت ...
-
آیا جبرئیل شأنی از شئون پیامبر خدا(ص) است یا وجود مستقلی دارد؟
4631 1393/10/10 انسان کاملپیامبر اسلام ( ص ) دارای ابعاد متعدد وجودی است ؛ یکی از ابعاد وجویشان بعد جسمانی و حیات مادی است و دیگری بعد روحی و معنوی است. از نظر جسمی و زندگی مادی مانند دیگر انسان ها هستند که دارای ولادت از پدر و ...
-
خلقت ارواح انسان‌ها از کدام یک از عوالم وجودی ریشه می‌‌گیرد؟
5126 1393/09/24 چینش وجودخلقت روح انسان مانند خلقت موجودات دیگر است که در خلقت موجودات سلسله مراتب ، رعایت می شود ؛ ترتیب سلسله وجود بر اساس فلسفه و حکمت اسلامی به این صورت است که وجود از مرتبه ذات خداوند که از ان به عالم لاهوت ...
-
جایگاه وجودی «لوح محفوظ» و «لوح محو و اثبات» کجا است و ارتباطشان با «عین ثابت» چیست؟
5918 1393/09/24 چینش وجودمقصود از لوح محفوظ ( ام الکتاب ) همان علم ازلى الهی است که مقدرات در ان ثابت و غیر قابل تغییر است. مقصود از لوح محو و اثبات ، چیزی است که سرنوشت و تقدیر هر چیزى بر ان ثبت شده ، لکن هیچ کدام از این تقدیرات ...
-
آیا عقل انسان در برابر حرص و طمع مغلوب می‌شود؟
4909 1393/09/17 درایه الحدیثامام علی ( ع ) در یکی از سخنانش در ارتباط با افات حرص و طمع می فرماید: اکثر مصارع العقول تحت بروق المطامع ؛ [ 1 ] بیشتر لغزشگاه هاى عقل ها ، زیر درخشش حرص و ازها است. معنای سخن امام علی ( ع ) این است ...
-
سند، ترجمه و توضیح «حدیث حقیقت» که پاسخ امام علی(ع) به پرسشهای کمیل را می‌خواستم؟
11655 1393/09/12 تجلی ذاتیگرچه در منابع متداول روایی این حدیث را نمی توان مشاهده کرد اما از دیرباز این روایت در کتاب های متعدد عرفانی نقل شده است ؛ و برخی عارفان به شرح و تفسیر ان پرداخته اند. [ 1 ] شرح تفصیلی این روایت در این ...
-
آیا عبارت «أول العلم معرفة الجبار و آخر العلم تفویض الأمر إلیه» حدیث است؟ معنای آن چیست؟
8847 1393/09/11 درایه الحدیثدر روایتی به نقل از رسول اکرم ( ص ) امده است: اول العلم معرفه الجبار و اخر العلم تفویض الامر الیه ؛ [ 1 ] سر اغاز علم ، شناخت خداوند جبار و سرانجام ان ، واگذارى امور به او است. بنابر تحقیق و جست وجو ؛ ...
-
منظور از اینکه همه تمثّلها در صُقع ذات نفس تمثّل می‌یابد، چیست؟
5542 1393/08/21 انسان شناسیصقع در لغت به معنای ناحیه و منطقه است. [ 1 ] مقصود از این عبارت ( همه تمثلها در صقع ذات نفس تمثل می یابد ) این است که همه ی صورت هایی که انسان در حال کشف و شهود مشاهده می کند در حقیقت صورت هایی است که ...
-
مقام تفویض، تسلیم، توکل و رضا چیست؟
16383 1392/04/24 کلیاتتفویض در لغت به معنای رد و واگذاری یک امر به دیگری و حاکم قرار دادن وی در ان امر است. [ 1 ] در اصطلاح قرانی ، تفویض به معنای برگرداندن و واگذارى کارها به خداوند متعال است. در نتیجه تفویض با توکل و تسلیم ...
-
نهایت درجه تکامل انسان تا کجا است؟
4864 1392/03/26 انسان شناسیدر مورد انسان حق همان است که سیر تکاملی انسان محدود نیست ؛ یعنی به هر درجه ای از کمال برسد ، توان دست یابی به مرتبه ی بالاتر را دارد. البته روشن است که در هر صورت انسان محدود است ؛ نامحدود بودن به لحاظ ...
-
شرح عرفانی عبارت «لیس لی وراء الله و ورائکم یا سادتی منتهی» چیست؟
5030 1390/08/10 دانش، مقام و توانایی های معصوماناین عبارت و عباراتی مشابه که به نسبت نزدیکی بین ائمه معصومین ( ع ) و خدا اشاره دارد ، بر اساس دیدگاه های مختلفی می تواند مورد شرح و تفسیر قرار گیرد. شرح عبارت مورد سؤال را در پاسخ تفصیلی مطالعه کنید.
-
آیا پیامبر از نور آفریده شده اند یا از گل و آیا موجودات به خاطر وجود آن حضرت آفریده شده اند یا آن حضرت برای سایر موجودات آفریده شده است؟
19198 1390/05/02 دانش، مقام و توانایی های معصومانسوال فوق دارای دو بخش مجزا می باشد لذا هر کدام را جدا پاسخ می دهیم. اولا: در روایات فراوانی تصریح شده است که خلقت پیامبر اکرم از نور می باشد. اما باید دانست که مراد از ان روایات ، حقیقت نورى حضرت ...
