جستجوی پیشرفته
بازدید
20201
آخرین بروزرسانی: 1397/07/09
خلاصه پرسش
نقباء بنی اسرائیل چه کسانی هستند؟ و آیا یوشع بن نون از آنان است؟ و آیا همه‌ی آنان در یک زمان بوده ‌اند؟
پرسش
نقباء بنی اسرائیل چه کسانی هستند؟ و آیا یوشع بن نون و کالب از آنان می‌باشند؟ و آیا همه‌ی آنان در یک زمان بوده ‌اند؟
پاسخ اجمالی

آنچه از منابع اسلامی استفاده مى‏ شود، آن است که نقباى بنى اسرائیل هر یک سرپرست طایفه خود بودند که یوشع بن نون یکی از آنها بود و پس از موسى(ع) جانشین او و پیشواى بنى اسرائیل شد. و همه در یک زمان بودند.

پاسخ تفصیلی

کلمه‌ی «نقباء»، از ریشه‌ی «نقب»، جمع «نقیب» است،[1] و «نقب» وقتى در مورد دیوار و یا پوست به کار مى‏ رود، معناى کلمه «ثقب» در مورد چوب را مى‏ دهد؛ یعنی سوراخ کردن چوب، و نقیب به معناى کسى است که از قومى آمار مى ‏گیرد، و از حال مردم جویا می شود.[2] و به رئیس و رهبر یک جمعیت از آن جهت نقیب مى ‏گویند که از اسرار جمعیت آگاه است، گویى در میان آنها نقبى ایجاد کرده و از وضع آنها آگاه شده است،[3] و گاهى «نقیب» به کسى گفته می شود که رئیس جمعیت نیست و تنها معرّف و وسیلۀ شناسایى آنها است،[4] و اگر به فضائل اشخاص عنوان «مناقب» اطلاق مى ‏شود، به جهت آن است که با فحص و کنجکاوى باید از آنها آگاه گشت.[5]

در قرآن کریم در آیه‌ی «وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیبا»[6] به بحث نقباء بنی اسرائیل اشاره شده ‌است. آنچه از منابع اسلامی[7] استفاده مى‏ شود، آن است که نقباى بنى اسرائیل هر یک سرپرست طایفه خود بودند؛[8] مانند این که از ابن عباس چنین نقل شده که: «نقباى بنى اسرائیل، وزیران موسى بودند و بعد به مقام نبوّت رسیدند».[9]

بنابراین، هر یک از این دوازده نقیب بر هر کدام از طوایف دوازده ‏گانه بنى اسرائیل ریاست داشتند، و به منزله والى بر آنان بودند، کارهاى آنان را فیصله مى‏ دادند، و نسبتى که این دوازده نقیب به دوازده تیره بنى اسرائیل داشتند نظیر نسبتى بوده که اولى الامر به افراد این امت دارند، در حقیقت مرجع مردم در امور دین و دنیاى آنان بودند، چیزى که هست خود آنان وحیى از آسمان نمى ‏گرفتند و شریعتى را تشریع نمى ‏کردند، و کار وحى و تشریع شرایع تنها به عهده موسى(ع) بود.[10]

نام های نقباء بنی اسرائیل چنین ذکر شده اند: شموع بن زکّور، شرفوط بن حوری، کولب(کالب) بن یوفنّا، یغوول بن یوسف، یوشع بن نون، یلطی بن روفوا، کدّاییل بن شوذی، کدّی بن سوسی، عماییل بن کملی، شتّور بن میخاییل، یحیی بن وقسی، کوآءل بن موخی، و آنهایی که به حضرت موسی(ع) ایمان آوردند، یوشع بن نون و کولب بن یوفنّا بودند.[11] و همه در یک زمان بودند.

یوشَعَ بن نُون که یکی از نقبای بنی اسرائیل بود، در خدمت حضرت موسی(ع) بود و پس از موسى(ع) جانشین او و پیشواى بنى اسرائیل شد.[12]

در قرآن مجید نام یوشَع ذکر نشده است، اما مفسّران، در تفسیر آیه های 12 و 23 سوره مائده، او را یکی از نقباء بنی اسرائیل دانست[13] و آیه 60 سوره کهف را نیز منطبق بر یوشَع بن نون دانسته اند.[14]

 


[1] . جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح‌، محقق و مصحح: عطار، احمد عبد الغفور، ‌ج 1، ص 227، دار العلم للملایین، ‌بیروت، چاپ اول، 1410ق.

[2]. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص 820، دارالعلم‏، الدار الشامیة، دمشق‏، بیروت، چاپ اول، 1412ق؛ ابن اثیر جزرى، مبارک بن محمد، ‌النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ‌ج 5، ص 101، مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان‌، قم، چاپ اول، بی تا.

[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 4، ص 308، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374ش.

[4]. ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم‌، لسان العرب، محقق و مصحح: فارس (صاحب الجوائب)‌، احمد، ج 1، ص 769، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق. ‌

[5]. تفسیر نمونه، ج 4، ص 308.

[6]. مائده، 12: «خدا از بنى اسرائیل پیمان گرفت، و از آنها، دوازده نقیب [سرپرست‏] برانگیختیم».

[7]. ر.ک: هاشمى بغدادی، ابو جعفر محمد بن حبیب بن امیة، کتاب المحبر، تحقیق: ایلزة لیختن شتیتر،  ص 464،  دار الآفاق الجدیدة، بیروت، بى تا؛ طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ج 3، ص 265، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش؛ بیضاوى، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج 2، ص 118، دار احیاء التراث العربى، بیروت، چاپ اول، 1418ق.

[8]. تفسیر نمونه، ج 4، ص 308. 

[9]. آلوسى، سید محمود، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، ج 3، ص 260، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1415ق.

[10]. طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 5، ص 240، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ پنجم، 1417ق.

[11]. کتاب المحبر، ص 464.

[12]. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم، محقق و مصحح: کوچه باغى، محسن بن عباسعلى، ج 1، ص 99،‏ مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ دوم، 1404ق؛ کوفى، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات، محقق و مصحح: کاظم، محمد، ص 183، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی، تهران، چاپ اول، 1410ق؛ اندلسى، ابو حیان محمد بن یوسف، البحر المحیط فى التفسیر، تحقیق: صدقی، محمد جمیل، ج 4، ص 202، دار الفکر، بیروت، 1420ق.

[13]. أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج 2، ص 118 و 119؛ البحر المحیط فى التفسیر، ج 4، ص 219؛ فیض کاشانى، ملا محسن، الأصفى فى تفسیرالقرآن، ج 1، ص 269، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، قم، چاپ اول، 1418ق؛ حسینى شیرازى، سید محمد، تبیین القرآن، ص 123، دار العلوم، بیروت، چاپ دوم، 1423ق. 

[14]. أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج 3، ص 286؛ الأصفى فى تفسیرالقرآن، ج 2، ص 720؛ سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله، ارشاد الاذهان الى تفسیر القرآن، ص 305، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1419ق.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود