جستجوی پیشرفته
بازدید
152712
آخرین بروزرسانی: 1398/05/15
خلاصه پرسش
در روایات بیان شده که سحر و جادو واقعیت دارد، اما تنها با اجازه خدا می‌تواند تأثیرگذار باشد. آیا چنین اجازه‌ای با عدالت خدا سازگار است؟
پرسش
1. سحر و جادو که به گفته امام رضا(ع) در حدیثی فرمودند: «اثرش با اذن خدا هست» چطور با عدالت خدا سازگار هست؟ 2. راه باطل کردن آن چیست؟ با تشکر
پاسخ اجمالی
محمد بن عیسى می‌گوید: از حضرت رضا(ع) درباره سحر پُرس‌وجو کردم فرمود: «سحر واقعیت دارد و به اذن خدا ضرر می‌رساند [و اثر می‌کند]».[1]
محل بحث در این روایت عبارت «اذن خدا»(هُوَ یُضِرُّ بِإِذْنِ اللهِ تَعَالَى) می‌باشد که از آن دو معنا برداشت می‌شود:‏
1. اثر تکوینی سحر؛ توضیح این‌که:
یکی از اصول اساسی توحید، این است که همه قدرت‌ها در این جهان از قدرت پروردگار سرچشمه می‌گیرد، حتی سوزندگی آتش و برندگی شمشیر بدون اذن و فرمان تکوینی او نمی‌باشد. جهان آفرینش، جهان اسباب و مسببات است. البته برخی سبب‌ها مادی است و برخی غیر مادی است. اراده حکیمانه خداوند بر این تعلق گرفته است که هر پدیده و حادثه‌ای از علت ویژه خود صادر گردد و در عین حال، نظام علت و معلول‌ها همگی به خدا منتهی شده و از او قدرت و نیرو می‌گیرند. او است که سبب را می‌آفریند و به آن قدرت و نیرو می‌بخشد و آن‌را برای ایجاد معلول ویژه خود آماده می‌سازد. در حقیقت مؤثر واقعی، در تمام نظام جهان یکی است و نظام جهان که به صورت اسباب و مسببات جلوه‌گری دارند، همگی از او استمداد گرفته و به او منتهی می‌شوند.[2]
در تأثیر سحر و جادو نیز وضع چنین است. خداوند متعال با قدرت خویش، چنین اراده و نیرویی را در برخی افراد به ودیعت نهاده است. انسان‌ها با بهره‌گیری از این اراده و تقویت آن می‌توانند به کارهای شگفت انگیزی دست زنند، اما عده‌ای با سوء استفاده از آن به کارهای ناشایست اقدام می‌کنند و در مقابل عده‌ای مصلح نیز با علم به روش‌ها و اصول سحر، جادوهای دیگران را باطل می‌کنند. پس، در واقع اصل وجود این نیرو در نهاد آدمی از آنِ خداوند و به فرمان او است، منتها چگونگی بهره‌گیری از آن به عهده خود انسان نهاده شده است و او در چگونگی بهره‌گیری از آن مسئول است. پس هیچ منافاتی با عدالت خداوند ندارد.[3]
2. اثر فعلیت‌بخشی سحر: یعنی ممکن است خدا مانع اثرگذاری سحر و جادو در مواردی شده و در واقع، آن اثر تکوینی سحر از کار بیفتد. از این‌رو؛ در این روایت، اثرگذاری سحر مطلق دانسته نشده تا با عدالت خدا منافات داشته باشد، بلکه اثر آن، مشروط به اذن خدا اعلام شده که در مواردی به جهت حکمت و مصلحتی اذن خدا سحر به کسی ضرر نرساند.
به هر حال؛ همان‌طور که در ادامه این روایت آمده و نیز براساس روایات دیگر؛ برای مبارزه با سحر و جادو ذکرها و دعاهایی بیان شده است که می‌تواند آن اثر تکوینی را مهار کند و حتی زمینه را برای اثر نگذاشتن سحر درباره کسی که به وسیله ذکرها و دعاها بر خداوند توکل می‌کند، فراهم نماید. در ادامه روایت مورد بحث امام رضا(ع) درباره سالم ماندن از اثرات سحر و جادو می‌فرماید: «وقتی تو را سحر کردند دستت را تا روبروی صورتت بالا ببر و بخوان: بِسْمِ اللهِ الْعَظِیمِ، بِسْمِ اللهِ الْعَظِیمِ، رَبِّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ‏‏».[4]
 

[1].  طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 413، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
[2]. سبحانی، جعفر، اصالت روح، ص 241، قم، مؤسسه امام صادق(ع).
[4]. مکارم الاخلاق، ص 413.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
    14304 شیعه آماج تهمتها 1388/12/19
    در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد. الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از ...
  • قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء چه کسانی هستند؟
    54384 انسان کامل 1394/12/27
    عناوین نامبرده شده(قطب، اوتاد، ابدال، نجباء و صلحاء) از اصطلاحاتی است که در برخی کتاب‌های عرفانی آمده است و اشاره به مقاماتی دارد که اهل عرفان در مورد اهل سیر و سلوک و عرفان عملی بر می‌شمارند. اصرار و تأکید بر روی این اصطلاحات هر چند در کتاب‌های ...
  • آیا ارزش معنوی صدقه، متناسب با توانایی مالی فرد سنجیده می‌شود؟
    12575 انفاق و قرض الحسنه 1393/08/22
    در ارزش‌گذاری یک عمل، عوامل بسیاری دخالت دارند؛ مانند اخلاص، کمیت، سختی عمل و... بنابر این اگرچه کمیت و مقدار عمل نیز در ارزش‌گذاری اعمال دخالت دارد، امّا بدون شک میزان و ارزش واقعی بر اساس اخلاص و پاکی خود عمل است. خداوند می‌فرماید: آن‌کس که مرگ و ...
  • در صورتی که چند نفر به زنا کردن مردی شهادت داده و پس از اجرای حکم از شهادت خود برگردند دیه فرد معدوم بر عهده کیست؟
    9117 Laws and Jurisprudence 1388/08/10
    سؤال شما به دفاتر مراجع ارسال گردید و تا این لحظه پاسخ های زیر دریافت گردید:دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):باید دیه کامله در میان چهار نفر تقسیم شود و به صاحبان خون داده شود.دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):این ...
  • آیا در روایات توصیه شد که بدن خود را با روغن‌های گیاهی ماساژ دهیم؟
    3012 حدیث 1402/06/20
     چرب‌کردن بدن با روغن‌های گیاهی، و مالش و یا ماساژ بدن با آنها، روشی است که از گذشته‌های دور در میان بسیاری از جوامع یکی از روش‌های درمان و یا کاهش‌دهنده بیماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته و برخی موارد آن امروزه نیز در پزشکی نوین مورد تأیید قرار گرفته است.در ...
  • معنای «رجب» چیست؟
    39644 دیگر موارد 1397/03/19
    «رجب»؛ نام نهمین ماه از ماه‌های قمری است. بر اساس آنچه در کتب لغوی آمده، این ریشه در موارد «بزرگ‌داشت چیزی از روی هیبت آن» مورد استفاده قرار می‌گیرد. و این ماه را نیز از آن رو رجب نامیده‌اند که در دوران جاهلیت، آن‌را بزرگ شمرده و جنگ ...
  • تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
    15089 تفسیر 1391/12/07
    در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند ...
  • نقش خانواده در گسترش آسیب‌‌های اجتماعی چگونه است؟
    18639 روش شناسی 1392/02/29
    خانواده، کوچک‌ترین نهاد اجتماعى است که اساس و زیرساخت واحدهاى بزرگ‌تر به شمار می‌رود. میزان موفقیت و سهمى که افراد براى ایفاى نقش در واحدهاى بزرگ اجتماعى ایفا می‌کنند بستگى تام به نحوه رشد و تربیت و شکوفایى‏استعدادهاى آنها در کانون مقدس خانواده دارد. خانواده در مسیر ...
  • آیا خلاف قانون کشور عمل کردن مشکل شرعی دارد؟
    28822 رعایت مقررات و قوانین 1391/12/10
    تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جائز نیست اما در فرض مثال، چنانچه شرایط معامله رعایت گردد معامله باطل نیست (یعنی فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود)، اما کسی که اقدام به این عمل می‌کند، مرتکب گناه شده است.ضمائم:پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به ...
  • معنای شعایر اسلامی چیست؟ و شعایر اسلامی از دیدگاه قرآن چگونه است؟
    39427 تفسیر 1389/12/26
    شعایر اسلامی، مکان ها و نشان هایی می باشند که خدا آنها را برای عبادت قرار داده و انسان را به یاد خدا می اندازد. برای نمونه، صفا و مروه در قرآن کریم، دو مکان و علامت برای عبادتند که در مراسم حج خدا در آن ...

پربازدیدترین ها