جستجوی پیشرفته
بازدید
12565
آخرین بروزرسانی: 1394/01/14
خلاصه پرسش
اسباب سقوط قصاص کدامند؟
پرسش
از موارد ذیل کدامیک جزء اسباب سقوط مجازات قصاص محسوب می شوند؟ ارث قصاص، رجوع شهود از شهادت، تعارض بینه ها، ثبوت دروغگویی شهود، تعارض شهادت و اقرار
پاسخ اجمالی

برای روشن شدن پاسخ تأثیر هر یک از موارد را بر قصاص بررسی می کنیم:

 

الف: تعارض شهادت و اقرار:

 

در صورت تعارض شهادت شاهدان با اقرار، اگر بینه قائم شد که شخصی عمدا زید را کشت و شخص دیگری به کشتن زید اقرار نمود که کسی که علیه او بینه قائم شد او بی گناه است و احتمال دارد که هر دو در قتل شرکت ذاشته باشند، مشهور بین فقها، این است که ولیّ دم می تواند یکی از موارد زیر را اختیار نماید:

 

1. مشهود علیه را قاتل شناخته و قصاص کند و مقر باید نصف دیه را به ولی کسی که علیه او بینه قائم شد بپردازد.

 

2. مقرّ را مجرم شناخته، مورد قصاص قرار دهد ولی در این صورت کسی که علیه او بینه قائم شد به ورثه مقر چیزی نمی پردازد.

 

3. هر دو نفر (مشهود علیه و مقرّ) را قصاص کند و نصف دیه هریک را بپردازد.

 

4. از قصاص و کشتن هر دو نفر (متهم و مقرّ ) صرف نظر نماید و به گرفتن دیه (خونبها ) اکتفا نماید.

 

5. اما اگر بداند که قاتل یک نفر است در این صورت فقط می توان مقر را به قتل برساند یا این که با توافق از او دیه بگبرد[1]

 

ب:تعارض بینه ها:

 

در این جا دو صورت وجود دارد:

 

اول: اختلاف در موضوعی که به آن شهادت دادند؛ مثلاً: اگر یک نفر شهادت داد که صبح او را کشت و دومی شهادت داد که شب او را کشت یا شهادت داد که او را با سم کشت ولی دیگری می گوید که او را با شمشیر کشت یا یکی می گوید که او را در بازار کشت ولی دیگری می گوید که او را در مسجد کشت سخن هیچکدام پذبرفته نمی شود.[2]

 

دوم: اختلاف در قاتل؛ مثلا دو نفر شهادت دادند که قاتل زید است و دو نفر دیگر شهادت دادند که قاتل عمرو است نه زید. گفته شد قصاص ساقط می شود و اگر قتل مورد شهادت عمد یا شبه عمد باشد هر کدام از زید و عمرو باید نصف دیه را بپردازند اما اگر خطائی باشد عاقله آن دو باید دیه را بپردارند. گفته شده که ولی مخیر است در انتخاب آن دو مثل این که دو نفر اقرار کنند به قتل کسی به صورت جداگانه ولی سخن درست این است که بگوییم قصاص و دیه هر دو ساقط می شود.[3]

 

ج : رجوع شهود از شهادت:

 

اگر قبل از حکم کردن حاکم ، شهود از شهادت خود برگردند شهادت آنها ساقط می ‌شود و حکمی بر طبق آن صادر نمی شود، و اگر بعد از حکم کردن حاکم بر طبق شهادت آنها، از شهادت خود برگردند، قصاص ساقط می شود. [4]

 

د: ثبوت دروغگویی شهود:

 

اگر ثابت شود که شهود دروغ گو هستند از عدالت ساقط شده و قصاصی که با شهادت آنان ثابت شده ساقط می گردد یا بهتر بگوئیم اصلاً قصاص ثابت نمی گردد.[5]

 

هـ: ارث قصاص:

 

اگر کسی که حق قصاص دارد از دنیا برود حق قصاص به وارثین او به ارث می رسد. با به ارث رسیدن حق قصاص، قصاص ساقط نمی شود. و اگر بخواهند قصاص کنند؛ همانطور که می ‌توانند "جانی" را عفو کنند و یا با رضایت او (جانی) دیه بگیرند (به جهت معوّض بودن، نیاز به رضایت جانی دارد).

 

 

[1] . آیة الله خوئى،سید ابوالقاسم، مبانى تکملة المنهاج الصالحین، ج 2، ص 94، مؤسسه احیاء آثار امام خویی.

[2] تحریر الوسیلة، ج2، ص525، القول فیما یثبت به القود، البینة، المسالة رقم2.

[3] نفس المصدر، ص526، المسالة رقم 5.

4] . مروارید، علی اصغر؛ الموسوعة فقهیة، القضاء و الشهادات، ج 4، ص 14، چاپ بیروت سال 1421 قمری

[5]امام خمینى، تحریرالوسیله، ج 2، ص 441؛ خوئى، سید ابوالقاسم، مبانى تکملة المنهاج الصالحین، ج 2، ص‏96، مؤسسه احیاء آثار امام خویی؛ نجفى، محمد حسن،جواهر الکلام، ج 42، ص 209، بیروت، دار احیاء التراث العربی.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    793397 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    757138 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    680935 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    659345 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648885 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600828 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580189 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565023 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564300 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    559870 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود