لطفا صبرکنید
بازدید
13942
13942
آخرین بروزرسانی:
1397/04/06
کد سایت
fa70953
کد بایگانی
86697
نمایه
فرق میان تلاوت، قرائت و ترتیل قرآن
طبقه بندی موضوعی
علوم قرآنی
اصطلاحات
ترتیل
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
«تلاوت»، «قرائت» و «ترتیل» چه تفاوتی با هم دارند؟
پرسش
تفاوت واژه «قرائت» با واژه «تلاوت» چیست؟
پاسخ اجمالی
. «تِلاوت»، از ریشه «تلو»، به معنای خواندن است.[1] به نوشته برخی از علمای لغت،[2] این ریشه یک معنا بیش ندارد و آن «اتّباع»؛ یعنی «در پی آمدن» است و چون در خواندن قرآن، آیات در پی یکدیگر می‌آیند، به آن «تِلاوة القرآن» گفته شده است.
مفسران قرآن نیز تلاوت را به معنای خواندن و برگرفته از معنای اصلی آن (اتّباع؛ در پی آمدن) دانسته‌اند.[3]
فرق معنایی تلاوت و قرائت این است که معنای تلاوت اخصّ از قرائت است؛ یعنى هر تلاوتى قرائت هست امّا هر قرائتى تلاوت نیست. و چون در مورد قرائت قرآن به کار رود متضمّن این نکته لطیف هست که قارى باید از تعلیمات قرآن پیروى کند.[4]
ناگفته نماند که تلاوت و قرائت در خواندن دیگر کتابهای آسمانی نیز کاربرد داشته و در فرازهایی از قرآن نیز بدان اشاره شده است.
2. ترتیل از «رَتَل»، به معنای منظم و استوار کردن آمده است.[5] با توجه به معناى لغوى این کلمه، منظور این است که قرآن با آرامش و طمأنینه و به صورت منظم و مرتب و بدون عجله و شتاب خوانده شود[6] که در چنین حالتى هم در خواننده اثر خود را می‌گذارد و هم شنونده را تحت تأثیر جاذبه خود قرار می‌دهد. ترتیل هنر درست و شمرده و شیوا خواندن قرآن است. در تفسیر ترتیل روایاتى از معصومین(ع) رسیده است که در هرکدام به یکى از ابعاد وسیع آن اشاره شده است؛ مانند مکث در آیات، با صداى خوب خواندن، به‌طور روشن بیان کردن، خوب ادا کردن حروف و آشنایى با وقف‌هاى آن، و چنان خواندن که دل‌هاى سنگین را بیدار کند.[7]
در تفاوت قرائت و تلاوت با ترتیل می‌توان گفت؛ «قرائت» و «تلاوت» در جریان ترتیل مطرح است و جزئى از آن به حساب می‌آیند که عمدتاً به بخشى از «ترتیل در لفظ» نظر دارد و «ترتیل در معنا» را شامل نمی‌شود.[8]
مفسران قرآن نیز تلاوت را به معنای خواندن و برگرفته از معنای اصلی آن (اتّباع؛ در پی آمدن) دانسته‌اند.[3]
فرق معنایی تلاوت و قرائت این است که معنای تلاوت اخصّ از قرائت است؛ یعنى هر تلاوتى قرائت هست امّا هر قرائتى تلاوت نیست. و چون در مورد قرائت قرآن به کار رود متضمّن این نکته لطیف هست که قارى باید از تعلیمات قرآن پیروى کند.[4]
ناگفته نماند که تلاوت و قرائت در خواندن دیگر کتابهای آسمانی نیز کاربرد داشته و در فرازهایی از قرآن نیز بدان اشاره شده است.
2. ترتیل از «رَتَل»، به معنای منظم و استوار کردن آمده است.[5] با توجه به معناى لغوى این کلمه، منظور این است که قرآن با آرامش و طمأنینه و به صورت منظم و مرتب و بدون عجله و شتاب خوانده شود[6] که در چنین حالتى هم در خواننده اثر خود را می‌گذارد و هم شنونده را تحت تأثیر جاذبه خود قرار می‌دهد. ترتیل هنر درست و شمرده و شیوا خواندن قرآن است. در تفسیر ترتیل روایاتى از معصومین(ع) رسیده است که در هرکدام به یکى از ابعاد وسیع آن اشاره شده است؛ مانند مکث در آیات، با صداى خوب خواندن، به‌طور روشن بیان کردن، خوب ادا کردن حروف و آشنایى با وقف‌هاى آن، و چنان خواندن که دل‌هاى سنگین را بیدار کند.[7]
در تفاوت قرائت و تلاوت با ترتیل می‌توان گفت؛ «قرائت» و «تلاوت» در جریان ترتیل مطرح است و جزئى از آن به حساب می‌آیند که عمدتاً به بخشى از «ترتیل در لفظ» نظر دارد و «ترتیل در معنا» را شامل نمی‌شود.[8]
[1]. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 14، ص 225، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 1421ق؛ صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغة، ج 9، ص 460، بیروت، عالم الکتب، چاپ اول، 1414ق.
[2]. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، ج 1، ص 351، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، 1404ق.
[3]. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 199 و 442، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 215، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[4]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، ص 167، بیروت، دار القلم، چاپ اول، 1412ق.
[5]. مفردات ألفاظ القرآن، ص 341.
[6]. ر. ک: ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 11، ص 265، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق؛ «ترتیل خواندن قرآن»، 14877.
[7]. ر. ک: کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 614 – 616، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[8]. ر. ک: نقى پور فر، ولى الله، پژوهشى پیرامون تدبردر قرآن، ص 378 – 394، تهران، اسوه، چاپ چهارم، 1381ش.
نظرات
