اصطلاحات و مدخل ها
-
جوان ، جوانمردی ، فتی ، فتوت
5528 سرفصلهای قرآنی
واژهی «فتوت» به معنای «جوانمردی» و «جوانی» از ریشه «فتی» به معنای جوان، و یا جوان قوی میباشد. این واژه و مشتقات آن در قرآن به صورت «
- جود ، سخاوت
2845 اصطلاحات اخلاقی«جود» و سخاوت عبارتند از: بخشش داراییها خواه مال باشد و خواه علم.
جود و سخاوت یکی از فضایل اخلاقی است که در دین اسلام فراوان بر
- جودی
- جون
2502 شخصیتهاجون، بردهای سیاه پوست از اهل نوبه و غلام ابوذر غفاری بود. او بعد از رحلت ابوذر، همواره در کنار اهل بیت پیامبر اسلام(ص) بوده و در نهایت هم
- جوین بن مالک
2168 شخصیتها«جوین بن مالک» نام یکی از شهدای کربلا است که در روز عاشورا و در رکاب امام حسین(ع)
- جهاد ، حرب ، قتال ، جنگ ، نبرد
23211 سرفصلهای قرآنینبرد و جنگ در زبان عربی و در قرآن کریم با واژههای گوناگونی چون «جهاد»، «حرب»، «قتال» و ... بیان شده است که از این میان، واژه «جهاد» در بیشتر موارد، نوعی تقدس را به
- جهل ، نادانی
6194 سرفصلهای قرآنیبیشتر لغتشناسان«جهل» را به «نادانی» و در مقابل «علم و دانش» معنا کردهاند. همچنین آن را به معنای سفاهت(ضد حلم) و بیاعتنایی به حق نیز می
- جهل بسیط ، جهل مرکب
2024 اصطلاحات منطقیجهنم (دوزخ)
- چشم ، دیدن ، بینایی ، عین ، بَصَر ، رؤیت ، نَظَر
45646 سرفصلهای قرآنیواژههای «عین»، «بصر»، «نظر» و «رؤیت» و مشتقات آنهاکه معادل فارسیشان چشم و بینایی و دیدن است در قرآن فراوان به کار رفته است؛ مانند «
- چشم برزخی
1474 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «برزخ».
- چشم دل
2527 اصطلاحات عرفانیمراد از «چشم دل»، ادراک شهودی و دریافت با دل و قلب است که در مقابل دیدن با چشمهای ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
- چلهنشینی
2060 اصطلاحات عرفانیمنظور از چلهنشینی (عبادت اربعین) در سیر و سلوک عرفانی، مراقبت چهل روزه از خود است، تا از این طریق، باطن فرد به آمادگی لازم جهت دریافت حکمت و علوم الاهی نایل شود. بسیاری از عرفا و علمای شیعه بر اسا
- حادث و قدیم
5305 اصطلاحات فلسفیحادث، از ریشه "ح د ث" و به معنای نوپدید آمده است؛ قدیم نیز از ریشه "ق د م" گرفته شده، و به معنای کهنه و باسابقه است. بنابر این در لغت و کاربرد عرف، هرگاه زمانی که از پیدایش چیزی گذشته است بیشتر از
- حارث بن امرئ القیس
1843 شخصیتهابر اساس برخی از گزارشها، یکی از شهدای کربلا که روز عاشورا در کنار امام حسین(ع)
- حارث بن نبهان
1666 شخصیتهابرخی منابع کهن در میان شهدای کربلا از شهیدی به نام حارث بن نبهان یاد کردهاند که غلام حال
2504 اصطلاحات عرفانی«حال»، بر عکس مقام است؛ یعنی نوعى کیفیت و دگرگونى است که با طی مقامات بدون اختیار بر قلب عارف، حادث میشود. همانگونه که ممکن است به صورت دفعى به وجود آید، به صورت دفعى نیز زایل میشود. پس «حال»، ک
- حال دائم
1869 اصطلاحات عرفانیرجوع کنید: «آن دائم».
- حبل
3713 سرفصلهای قرآنی«حَبْل» در لغت، به معنای ریسمانی طولانی و محکم است که با آن چیزی را میبندند. در نگاهی دیگر، «حبل» عبارت است از وسیلهای کشیده و طولانی که برای رسیدن به مقصود به آن چنگ میاندازند. و این وسیلهای ا
- حبل الله
1170 سرفصلهای قرآنیرجوع کنید: «حبل».
- حبل المتین
- حبّة القلب
2179 اصطلاحات عرفانیدر منابع عرفانی، به طور پنجم از «اطوار سبعه»، «حبّة القلب» میگویند که مرکز محبت حضرت الوهیت بوده و مخصوص به خواص بارگاه الهى است که محبّت احدى در آنجا راه ندارد. رجوع کنید: «اطوار سبعه».
- حبیب بن مظاهر
4097 شخصیتهاحبیب بن مظاهر یکی از برجستهترین شهدای کربلا میباشد که در زمان نبوت پیامبر اسلام(ص
- حتوف بن حارث
1759 شخصیتهایکی از شهدای کربلا که روز عاشورا که در رکاب امام حسین(ع) به حج
6811 سرفصلهای قرآنی«حج» در لغت، قصد كردن چيزى را گويند. و در اصطلاح شرعی، حج عبادت مخصوصى است كه در زمان و مكان معين، و به شكل خاصى، در جوار بيت الله الحرام به منظور اطاعت و تقرّب به
- حجاب ، نگاه ، چشمچرانی ، محرم و نامحرم
22346 سرفصلهای قرآنی«حجاب» در لغت به معنای پرده، حاجب و هر چیزی است که میان دو یا چند چیز دیگر حایل و فاصله میشود. البته همانگونه که مفسران و محققان گفتهاند؛ واژهی حجاب به معنای پوشش زن
- حجاب ظلمانی
1696 اصطلاحات عرفانیسالک الی الله، در مسیر سیر و سلوک با دو نوع حجاب روبرو است. حجابهای ظلمانی و حجابهای نورانی؛ حجابهای ظلمانی همان خواستههای نفسانی، شهوا
- حجاب نورانی
2745 اصطلاحات عرفانیحجاب های نورانی فراتر از امور مادی بوده و مربوط به تجلیات نوری و آیات غیبی حق تعالی است که در عین حال مانع از شهود ذات او است. همچنان که گفته اند خداوند از شدت ظهور در حجاب است. و این نوع حجاب ها ح
- حجاج بن بدر (زید ،یزید)
1951 شخصیتها«حجاج بن بدر» نام یکی از شهدای کربلا از قبیله سعد بن بکر است که در روز عاشورا و در رکاب حجاج بن مسروق جعفی
1747 شخصیتها- حجاج بن یوسف ثقفی
2318 شخصیتهاحجاج بن یوسف ثقفی با کنیهی ابومحمد، از فرمانروایان دستنشانده خاندان اموی در منطقهی حجاز و عراق و از دشمنان سرسخت شیعیان و حجیر بن جندب
1765 شخصیتهادر برخی منابع کهن که نام شهدای کربلا را ذکر میکنند از شهیدی به نام حجیر بن جندب یاد شده که روز عاشورا در راه مکتب حد تام ، حد ناقص ، رسم تام ، رسم ناقص
14738 اصطلاحات منطقی- هر گاه تعریفی بتواند تمام اجزای ماهیت یک مفهوم را بیان کند و روشنگر کنه ذات آن باشد، در این صورت به آن «حد تام» میگویند؛ مانند اینکه در تعریف
حدیبیه ، صلح حدیبیه
2450 سرفصلهای قرآنی
پیامبر اسلام(ص) در سال ششم هجری همراه پیروان خود برای انجام عمره، عازم مکه شد. هنگامی که آنان به منطقهی حُدیبیّه رسیدند، حدیث ، روایت
19064 اصطلاحات فقهی - اصولی«حدیث» در لغت به معنای سخن، کلام و داستان میباشد و آنچه در قرآن کریم از این واژه مورد استفاده قرار گرفته است، ناظر به همین معانی یادشده میباشد، اما «حدیث» معنای اصطلاحی دیگری دارد و به کلامی گفته
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
معنای (اللهم إنی أسألک باسمک العظیم الأعظم الأعز الأجل الأکرم....) چیست؟
105573 درایه الحدیث 1391/10/26آنچه در متن سؤال به آن اشاره شده است، در واقع درخواست از خدا به اسم اعظمش می باشد که در برخی از دعاها آمده و معنای آن این است که، «بارالها! به بزرگ ترین اسمت از تو درخواست مى کنم؛ بزرگ ترین اسمى که عزیزترین و باشکوه ...
-
اگر کسی روزه سال قبل را نگرفته و تا ماه رمضان آینده نیز قضا نکرده باشد چه حکمی دارد؟
71028 Laws and Jurisprudence 1389/05/20سه صورت برای پرسش شما وجود دارد که ما با استفاده از دیدگاه های مراجع تقلید، به تفکیک به پاسخ آن می پردازیم. یک. اگر به واسطه مرضى، روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضاى روزههایى را که نگرفته بر ...
-
اگر فرزندی نذر کند که نماز را در مسجد بخواند، اما والدینش او را از این کار نهی کنند، تکلیف فرزند چیست؟
10936 عهد، نذر و سوگند 1391/08/07بر فرض سؤال، نظر اکثر مراجع تقلید آن است که باید به آن نذر عمل نماید و نهى والدین در این زمینه اثرى ندارد، اما برخی از علما[1] می گویند در فرض مذکور، نذر، با نهی پدر منحل می شود. در ...
-
آیا در عصر پیامبر اسلام(ص) اجتهاد صورت میگرفته و از عقل برای استنباط احکام استفاده میشد؟
12881 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1393/03/27اجتهاد در سیر تاریخی خود دارای حداقل دو معنا بوده است. تا قرن هفتم هجری، اجتهاد به معنای «رأی و قیاس» تلقی میشد، همین معنا از اجتهاد در کلام اهل سنت خود نمایی میکند؛ لذا از سوی عالمان شیعه با آن مخالفت شده است. اهل سنت با توجه ...
-
گاه احساسی در انسان پدید میآید که میتواند به نوعی آینده را پیشبینی کند، این نشان از چیست؟
5798 بیشتر بدانید 1395/02/01صرف نظر از صحت و سقم ادعای فوق؛ این مطلب قابل پذیرش است که گاه یک خواب، یک احساس و ... به واقعیت تبدیل میشود؛ به نظر میرسد خداوند متعال به این وسیله نوعی اتمام حجت مینماید؛ زیرا این مطلب میتواند دلیل خوبی باشد بر آنکه ورای دنیای ...
-
مطهرات مادی و مطهرات غیر مادی کدامند؟
14683 مطهرات 1391/08/20مطهّرات به چیزهایى گفته مىشود که نجس را پاک مىکند و آنها عبارتند از: 1- آب، که برای آگاهی از شرایط آن می توانید به نمایه 1073 در همین سایت مراجعه نمایید. 2- زمین؛ با چند شرط، کف پا و ته کفش ...
-
آیا جسد فرعون زمان موسی(ع) به صورت معجزهآمیزی سالم مانده و اکنون در دسترس است؟ آیا به این اعجاز در قرآن اشاره شده است؟ و آیا فرعون همراه دجال آخرالزمان بازخواهد گشت؟
49703 تفسیر 1395/12/24در پاسخ به این پرسش، به نکات ذیل توجه فرمایید: 1 . مومیایی که بر اساس دانش شیمی انجام میشود، یکی از عواملی است که میتواند جسد را تا حدی سالم نگه دارد و جسدی که با این روش، سالم مانده نوعی اعجاز به شمار نمیآید. 2 . ...
-
چرا پیامبر اسلام(ص) تنها هجرت کردند؟ چرا بعد از هجرت پیامبر(ص)، مشرکان امام علی(ع) و دیگر مسلمانان را اذیت نکردند؟
26872 تاریخ 1390/11/20هجرت پیامبر (ص) به دستور خدای متعال برای شکست نقشه شوم مشرکان مکه برای قتل پیامبر (ص) صورت گرفت. طبیعی است که این کار باید با رعایت تمام نکات امنیتی و در کمال اختفاء انجام می شد؛ زیرا حضرت مأمور بودند از راه ...
-
آیا برداشتن ابرو برای مردان جایز است؟
113251 تراشیدن ریش و آرایش مردان 1389/06/30برداشتن ابرو به خودی خود اشکال شرعی ندارد، مگر اینکه مفسده انگیز بوده یا مصداق تشبّه مرد به زن محسوب شود و یا موجب ترویج فرهنگ مبتذل غرب به حساب آید. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
-
شعر پندآمیزی که امام هادی(ع) برای متوکل خواند، چه بود؟
10228 حدیث 1397/07/28در برخی منابع، نقل شده است که گزارشی به متوکل رسید مبنی بر اینکه نامهها و اسلحههای زیادى از شیعیان قم نزد امام هادی(ع) وجود داشته و ایشان تصمیم به شورش علیه حکومت دارد، متوکل گروهی از نظامیان ترک خود را برای کسب اطلاع به خانه حضرت فرستاد ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893355 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800818 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
766263 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687601 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662194 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650470 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604864 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
581699 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580911 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
565981 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- جود ، سخاوت