اصطلاحات و مدخل ها
-
کردوس بن زهیر
1772 شخصیت‌ها
کردوس بن زهیر که نام‌های دیگری نیز برای وی ذکر شده است، شهیدی از شهدای کربلا می‌باشد که به همراه برادرش کرسی
2966 سرفصل‌های قرآنیواژه «کرسی» در معانی گوناگونی چون تخت پادشاهی، علم، دانش، ملک، قدرت باری تعالی و تدبیر او مورد استفاده قرار گرفته است. اين كلمه در قرآن کریم دو بار تکرار شده، با اين تفاوت كه در يكى، مصداق خارجى ما
- کسالت ، تنبلی، بی‌انگیزگی
2578 سرفصل‌های قرآنیتعالیم و آموزه‌های دین اسلام کسالت و تنبلی را رد کرده و خواستار نشاط کشف و شهود، مکاشفه
8920 اصطلاحات عرفانیکشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات عرفانی
- کعبه
9836 سرفصل‌های قرآنی«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، هم‌چنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
59194 سرفصل‌های قرآنیکفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
- کلبیون
1585 فرقه‌ها، مذهب‌ها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- کمال
9595 سرفصل‌های قرآنی«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطه‌ی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
- کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
4292 شخصیت‌ها«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیه‌ی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
2009 شخصیت‌ها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارش‌ها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
16045 سرفصل‌های قرآنیبه فرزندان انسان‌ها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق می‌شود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزه‌های دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسده‌اند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
6258 مکان‌ها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف می‌باشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
6225 سرفصل‌های قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
15455 سرفصل‌های قرآنیواژههایی از ریشه‌های «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوت‌ها تا اندازه‌ای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
32226 سرفصل‌های قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژه‌های متفاوتی بیان می‌شود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
3927 فرقه‌ها، مذهب‌ها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» می‌باشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
2270 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
2257 طبقه‌بندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
4663 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، می‌تواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهم‌ترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
15325 سرفصل‌های قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بسته‌شدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2944 ادبیاتاگر کلمه‌ای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته می‌شود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1392 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1398 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1681 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آن‌که مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
947 سرفصل‌های قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب می‌باشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوب‌های به‌کار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
3151 سرفصل‌های قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژه‌های مورد استفاده در قرآن کریم می‌باشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
11226 سرفصل‌های قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
23496 سرفصل‌های قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
9982 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید می‌شود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک می‌کند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2584 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
3275 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانواده‌‌های اصیل و برومند طایفه‌ی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1789 شخصیت‌ها- مالک بن عبدالله بن سریع
1804 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
2549 سرفصل‌های قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آن‌كس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
پرسش های اتفاقی
-
از نظر ملاصدرا «وجود» عین «تشخص» است یا مساوق با آن می‌باشد؟ چرا؟ «عینیت»، «تساوق» و «تساوی» چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
11813 فلسفه 1397/01/11از یک نظر و با یک لحاظ می‌توان گفت: «وجود» عین «تشخص» است؛ یعنی اگر حقیقت «تشخص» و حقیقت «وجود» را با هم قیاس کنیم و بسنجیم می‌بینیم «تشخص» عین «وجود» است؛ زیرا وجود است که تشخص ساز است و با وجود، تشخص محقق می‌شود.
-
رقبه به چه معنا است؟
24186 General Terms 1392/11/16«رقبه» در لغت به معنای «گردن» است و در عرف برای «بردگان» اسم شده است.[1] این واژه در چهار آیه از قرآن مجموعاً شش بار آمده است که در همه آنها سخن از آزادی بردگان است. به عنوان نمونه این کلمه را در آیه ...
-
آیا متن انجیل مانند قرآن از طرف خدا نازل شده و یا نتیجه جمع آوری سخنان حضرت عیسی(ع) توسط حواریون است؟
36765 پیامبران و کتابهای آسمانی 1393/07/22بنابر تصریح آیات قرآن؛ حضرت عیسی(ع) پیامبر الهی بود و کتابی با نام انجیل بر او نازل شده است: «و از پی آنها عیسی پسر مریم را فرستادیم که تصدیق کننده توراتی بود که پیش از او فرستاده بودیم و انجیل را به او دادیم که در آن ...
-
از نگاه قرآن آیا تنها شناخت مبنای عمل است یا چیزهای دیگری هم می‌تواند مبنای عمل باشد؟
11266 انسان شناسی 1392/02/12حکیمان بر این باورند هر فعلی که از انسان، بلکه از هر موجود آگاه و با اراده سر می‌زند دارای مبادی و منشأهایی است؛ از نظر آنان این مبادی به دو شعبه منشعب می‌گردد:1. مبادی شوقی 2. مبادی عضلانی. قسم اول که مبادی شوقی است در حقیقت مجموعه‌ای ...
-
اینکه مشاهده می‌شود برخی از مداحان هر سال یک مطلبی را به این روضه‌ها اضافه می‌کنند، اشکال ندارد؟
12949 نقلهای غیر مستند 1387/10/16قیام عاشورا و تاریخ کربلا دو صفحه دارد: صفحه‌ای سفید و نورانی که حماسه و افتخار است، و صفحه‌ای تاریک و سیاه که در آن فقط جنایت بی‌نظیر و یا کم‌نظیر دیده می‌شود. به همین جهت نباید حوادث و مصیبت‌های نهضت کربلا را غیر ممکن یا نامقبول دانست.
-
حکم شک در اجزا و رکعات نمازهای مستحبی چیست؟
14238 شکیات، سجده سهو و نماز احتیاط 1392/04/20آنچه فقها در رساله‌های توضیح المسائل درباره شک در اجزا و رکعات نمازهای نافله گفته‌اند، به شرح زیر است: 1. اگر در یکى از کارهاى نافله شک کند، در صورتى که محل آن نگذشته باشد، باید آن‌را بجا آورد و اگر محل آن گذشته است، به شک خود ...
-
آیا معجزه به جهت درستی ادعای نبوّت پیامبران بوده یا به جهت اجابت خواسته‌های مردم لجوج؟ و مقصود از اینکه «خداوند همه چیز را از آب آفرید»، چیست؟
13166 ارتباط میان نبوت و معجزه 1392/01/211. باید دانست که؛ آوردن معجزه یک دلیل عقلی قاطع و دلیل برهانی بر صحت ادعای نبوّت خواهد بود، نه اینکه تنها یک دلیل اقناعی (قانع‌کننده) برای مردم باشد.[1] 2. این آیاتی که در پرسش ذکر کردید؛ سخن از افراد لجوجی است کـه بـه ...
-
معرب و مبنی چیست و اگر حروف مبنی هستند؛ چرا گاهی حرکت آخرشان تغییر می‌کند؟
43404 صرف و نحو 1394/12/24انسان برای رساندن مقصود خود، الفاظی را کنار هم قرار داده و تشکیل کلام می‌دهد که نقش هر کلمه در کلام می‌تواند متفاوت باشد و این تفاوتهای موجود در جایگاه کلمه، گاه با تغییر حرکات و حروف مشخص می‌شود که علم نحو متکفل بیان آن است.
-
سید یک قوم و قبیله به چه افرادی می‌گویند و چرا عبدالله بن جعفر در پاسخ به معاویه که او را سید بنی هاشم نامید، خود را شایسته چنین سیادتی ندانست؟!
6787 پیامبر اکرم ص 1397/10/20کلمه «سیّد» از ریشه «سود» به معنای بزرگی و شرف است[1] و به شریف‌ترین و رفیع‌ترین چیزی، سید آن گفته می‌شود.[2] به کسی که سرپرست جمعیت زیادی باشد نیز «سیّد» گفته می‌شود.[3] ...
-
آیا یک آهنگ، می‌تواند مشترک در مجلس لهو و غیر آن بوده و دارای دو حکم باشد؟
7622 عهد، نذر و سوگند 1395/09/301. نواختن، پخش و گوش دادن به آهنگهای لهوی[1]حرام است، هر چند در اماکن عمومی باشد.2. موسیقی مشترک معنا ندارد، بلکه موسیقی یا جزو آهنگهای لهوی است و یا خیر؛ پس اگر یک موسیقی مناسب مجالس لهو بود، استفاده از آن جایز نیست، هر چند ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894310 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهان‌شمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802902 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
770406 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
689990 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663540 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
651068 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606910 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
591703 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
581291 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا می‌توان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
567354 وضو، اذان و نماز 1388/11/13برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب می‌دانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه می‌فرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده می‌شود) اذان و ...
- کسالت ، تنبلی، بی‌انگیزگی
