اصطلاحات و مدخل ها
-
کشف و شهود، مکاشفه
7189 اصطلاحات عرفانی
کشف در لغت، به معنای برداشتن پرده و حجاب از روی چیزى است؛ شهود نیز در لغت به معنای دیدن، معاینه و حضور است.
کشف و شهود یاهمان مکاشفه و مشاهده، از اصطلاحات کعبه
7663 سرفصلهای قرآنی«کعبه» ساختمانی در داخل «مسجد الحرام» است که در شهر «مکّه» قرار دارد.
بر اساس آيات قرآن، همچنين اسناد تاريخى در باب ساختن كعبه، این منطقه نمادى از بركات الاهى، هدايت بشر، و محل اجتماعی برا
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی
46059 سرفصلهای قرآنیکفر در دانش لغت به معنای پوشاندن بوده و در قرآن کریم و دیگر منابع اسلامی به معنای نپذیرفتن یک حقیقت و یا ناسپاسی نسبت به یک نعمت است که در
- کلبیون
1234 فرقهها، مذهبها، گروههارجوع کنید: «ملامتیه».
- کمال
7257 سرفصلهای قرآنی«كمال» عبارت است از: «فعليت و هستى محض و نداشتن قوه و استعداد». به عبارتی كمال، داشتن هر چیزی است كه براى شىء، ممكن و لايق باشد. به سخن ديگر، كمال، نقطهی پايان و مرحلهی نهايى و عالى هر شىء و
- کمیل بن زیاد ، دعای کمیل
3303 شخصیتها«کمیل بن زیاد نخعی»، با کنیهی ابن عبدالله و ابن عبدالرحمن، از اصحاب خاص و شیعیان راستين کنانة بن عتیق
1499 شخصیتها«کنانة بن قیس» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها در حمله اول دشمن در روز عاشورا و در رکاب کودک ، طفل ، نوزاد
11493 سرفصلهای قرآنیبه فرزندان انسانها از زمان تولد تا سن بلوغ، کودک اطلاق میشود که معادل آن در زبان عربی طفل است. در آموزههای دین اسلام؛ چون کودکان هنوز به سن تکلیف نرسدهاند؛ لذا ا
- کوفه ، مسجد کوفه
4300 مکانها و مناطقکوفه از شهرهای جنوبی کشور عراق است که امروزه متصل با شهر نجف میباشد. کوفه از شهرهای مهم اسلامی است که به دست مسلمانان تأسیس شد. این شهر م
- کهف، اصحاب کهف
4991 سرفصلهای قرآنیاصحاب کهف گروهى از جوانان با ايمان و موحد بودند كه در يک زندگى پر زرق و برق، در ميان انواع ناز و نعمت به سر میبردند، ولی براى حفظ عقيده و مبارزه با طاغوت عصر خويش به همه اينها پشتپا زدند، و با
- کید ، حیله ، مکر ، خدعه ، فریب
11567 سرفصلهای قرآنیواژههایی از ریشههای «مکر»، «کید»، «حیله» و «خدعه» که با وجود برخی تفاوتها تا اندازهای به یک معنا هستند، چندین و چند بار در قرآن کریم
- گریه ، اشک ، بکاء ، دمع
- گناه (ذنب ، اثم، سیئه ، خطیئه ، عصیان و ...)
23405 سرفصلهای قرآنیمفهوم فارسی و کلی «گناه» در زبان عربی با واژههای متفاوتی بیان میشود.
به عبارتی، واژههایی مانند «ذنب»، «اثم»، «خطیئه»، «سیئه»، «عصیان» و ... که با مشتقات خود در لائیک ، لائیسم ، سکولاریسم
2858 فرقهها، مذهبها، گروههااندیشه «لائیک» و «سکولار» به معنای «تفکیک دین از حکومت» و یا «جدایى دین از جامعه» میباشد که به هر دو معنای آن مورد پذیرش لاحج
1805 پیامبرانروایتی وجود دارد مبنی بر اینکه «لاحج» یکی از پیامبران الهی بوده، اما مقام رسالت نداشت. همچنین گفته شده که وی شوهر خاله حضرت ابراهیم(ع) و نیز پدر ساره همسر ایشان بود.
- لاهوت
1824 طبقهبندی نشدهواژه «لاهوت» تا حدودی مترادف با واژههایی چون عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی؛ عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. بُعد ذات خدای متعال را به لحاظ اینکه مشتمل بر صفات
- لطیف ، لطف ، قاعده لطف
3293 اصطلاحات فقهی - اصولیدر قرآن کریم صفت «لطیف» به عنوان یک ویژگی خداوند بارها مطرح شده است که با توجه به قرائن و شواهد پیرامونی، میتواند ناظر به چند معنا باشد که یکی از مهمترین آنها توجه
- لعن، سبّ، فحش، توهین، دشنام، نفرین
11739 سرفصلهای قرآنی«لعن» در لغت به معنای راندن و دور کردن از خوبی به همراه غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد، در آخرت به معنای عقوبت و مجازات و در دنیا به معنای بستهشدن راه رحمت و توفیق الهی است. و اگر لعن از طرف
- لفیف
2107 ادبیاتاگر کلمهای در دو حرف از حروف اصلی خود دارای «حرف علّه» باشد به آن «لفیف» گفته میشود و در صورتی که مانند فعل «لَوَی» این دو حرف عله اصلی به هم متصل باشند، «لفیف مقرون» نام خواهد داشت و اگر مانند ف
- لفیف مفروق
1076 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لفیف مقرون
1114 ادبیاترجوع کنید: «لفیف».
- لوامع صاحبقرانی
1289 کتابهااین کتاب توسط محمد تقى مجلسى معروف به «مجلسى اول» (1070 ق) به نگارش درآمده است.بعد از آنکه مؤلف، کتاب شرح روایتی به نام «روضة المتقین» را نگاشت و به شاه عباس صفوی عرضه کرد، شاه از وی درخواست نگارش
- لوح ، الواح ، لوح محفوظ
243 سرفصلهای قرآنییکی از معانی «لوح»، تخته چوب میباشد و نیز هرآنچه بتوان با استفاده از آن، چیزی را ساخته و یا بر روی آن چیزی را نگاشت که به همین دلیل، خداوند هم از چوبهای بهکار رفته در کشتی لوم ، تعییر ، سرزنش
2266 سرفصلهای قرآنی«لوم» به معنای سرزنش و نکوهش، از واژههای مورد استفاده در قرآن کریم میباشد. این واژه درجایی صفت لهو و لعب
8404 سرفصلهای قرآنیواژگان «لهو» و «لعب» در کنار یکدیگر، در شش سوره از قرآن کریم آمده که در چهار مورد واژۀ «لعب» مقدّم بر «لهو» شده و در دو جای دیگر کلمه «لهو
- مَلَک ، ملائکة ، فرشته ، فرشتگان
17306 سرفصلهای قرآنیكلمۀ "ملائكه" جمع "ملك" - به فتحه لام- به معنای موجوداتى است که مخلوق و واسطۀ بين خدا و بين عالم مشهوداند. قرآن کریم کارهای فراوانی را برای فرشتگان برشمرده است. وساط
- ما فی الذمه
6438 اصطلاحات فقهی - اصولیاصطلاح «ما في الذمة» یا «هر آنچه بر عهده است» در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که مکلّف در نوع تکلیف خود دچار تردید میشود؛ توضیح اینکه، گاهی مکلّف در انجام عمل عبادی شک میکند که نیّتش باید چگ
- ما لا یدرک کلّه لا یترک کلّه
2137 اصطلاحات فقهی - اصولیر.ک: «قاعده میسور».
- مالک اشتر
2406 شخصیتهامالک بن حارث بن عبد یغوث بن سلمه بن ربیعه بن حارث بن خریمه بن سعد بن مالک بن نخع، از خانوادههای اصیل و برومند طایفهی نخع و مذحج یمن برخاسته و به دلیل جراحتی که به چشمش رسیده بود، مالک اشتر نامید
- مالک بن دودان
1289 شخصیتها- مالک بن عبدالله بن سریع
1318 شخصیتهایکی از شهدای کربلا و یاران امام حسین(ع) مالک بن عبدالله بن سریع جابری بود که ر
- مباهله
1977 سرفصلهای قرآنی«مباهله» يعنى نفرين كردن يکديگر با این هدف که هر كس بر باطل است مورد غضب الاهى قرار گيرد، و آنكس كه بر حق است شناخته شود و بدين گونه حق ا
- متردیه
1857 اصطلاحات فقهی - اصولیبه حیوانى که با افتادن از پرتگاه کشته شده باشد، «متردّیه» گفته میشود که در آیه سوم سوره مائده نیز به آن اشاره شده است.
- متین
2318 سرفصلهای قرآنی«متين» از ریشه «متن» از أسمای حسناى الهی است که معنایش سفت و سخت، محكم و نيرومند میباشد. در مواردی، خداوند کید و مکر خود را نیز با ویژگی «متین» و محکم اعلام کرده است. در برخی منابع اسلامی، از عبار
- مثال
1316 ادبیاتاز دیدگاه ادبیات عرب، هر کلمهای که حرف اول از حروف اصلی و یا «فاء الفعل» آن از «حروف علّه» باشد، «مثال» نامیده میشود و اگر مانند «وعد» حرف علّه ابتدایی، واو باشد، «مثال واوی» و اگر مانند «یقظ» یا
پرسش های اتفاقی
-
روایتی بیانگر آن است که فرشتگان در شهر کوفه بر آدم(ع) سجده کردند. مگر ماجرای سجده فرشتگان در بهشت رخ نداده بود؟!
1381 حدیث 1401/09/10نخست باید گفت؛ روایتی که در پرسش به آن اشاره شد، هر چند از کتابی قابل استناد[1] و نویسنده شیعی و مورد اعتماد[2] نقل شده است، ولی سندی که برای این روایت بیان شده، سند محکم و قابل اعتمادی نیست:«عن بدر بن خلیل الأسدی ...
-
فردی در جایی مشغول کار شده و روزی را به عنوان شروع سال خمسی معین میکند. بعد از مدتی این کار را رها کرده و در شغلی دیگر شروع به فعالیت میکند. آیا باید روز خمسی خود را تغییر دهد؟
7519 شیوۀ پرداخت و محاسبه خمس 1392/06/27به طور کلی تاریخ شروع به کار و کسب، آغاز سال خمسی بوده و در فرض سؤال، شغل اول، معیار سال خمسی است و نمىتوان با قصد و نیّت آن را جلو یا عقب انداخت، مگر آنکه برای جلو انداختن آن، خمس اموال خود را زودتر از موعد، ...
-
اگر انسان به مدت سه روز با کسی قهر باشد، آیا کار گناهی انجام دادهاست؟
40809 گناه و رذائل اخلاقی 1392/04/09بر اساس آنچه از روایات به دست میآید، اگر به هر دلیلی میان دو برادر مسلمان کدورتی پیش آمد، باید از ادامه آن جلوگیری کرده و اقدام به آشتی و دوستی نمایند و در صورتی که امکان آشتی وجود داشته باشد، ادامه قهر، گناه به حساب میآید. عفو ...
-
آیا درباره بھشت «شداد»، در قرآن مجید مطلبی ذکر شده است؟
18435 تفسیر 1392/04/12در قرآن مجید صراحتاً از بهشت «شداد» نامی برده نشده است، اما برخی مفسّران آیه «إِرَمَ ذاتِ الْعِمادِ الَّتىِ لَمْ یُخلَقْ مِثْلُهَا فىِ الْبِلَادِ»،[1] را بر بهشت شداد تطبیق کرده و گفتهاند: روایت شده: عاد دو پسر داشت؛ شدّاد و شدید که به سلطنت ...
-
معنای فراز قرآنی «سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّىٰ یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ»، چیست و ضمیر موجود در «أَنَّهُ الْحَقُّ» به کجا برمیگردد؟
3927 تفسیر 1400/07/14«سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ...»؛[1]به زودى نشانههاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان میدهیم تا براى آنان آشکار گردد که او حق است! آیا کافى نیست که پروردگارت بر همه چیز شاهد و ...
-
با توجه به آیه" إِنَّا جَعَلْناکُمْ خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثى وَ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا..."، آیا تلاش برای از بین بردن تفاوت های نژادی، خلاف خواست الاهی است؟
19199 تفسیر 1390/06/08با توجه به آموزه های اسلامی روشن می شود که از بین بردن تفاوت ها و تبعیض های نژادی و آمیزش فرهنگ ها، در راستای مبانی اسلام است که در قرآن و روایات به آن پرداخته است؛ از این رو آیه شریفه هیچ منافاتی با این امور ندارد، همان ...
-
اکنون که افراد میتوانند بهراحتی به اطلاعات مختلف دست یابند، آیا اگر غیر مسلمانی مسلمان نشود، امکان رهایی او از دوزخ وجود دارد؟!
882 1402/06/09نخست باید گفت؛ اگرچه دنیا از نظر وسایل ارتباطی پیشرفت چشمگیری داشته؛ اما اینگونه نیست که تمام مردم دنیا بهراحتی به این وسایل دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، تنها وجود وسایل ارتباطی نوین برای شناخت حق کافی نیست، و دلیل برای جهنمیشدن، یا بهشت نرفتن پیروان ادیان ...
-
آیا دلیلی بر صحت قرائت حمزة بن حبیب الزیات وجود دارد؟
8535 تفسیر 1389/05/13حمزة بن حبیب زیّات، یکی از افراد قرّاء سبعه (قاریان هفت گانه) است.قرائت حمزه زیات، مانند قرائات دیگر قاریان هفت گانه، دارای تواتر نبوده و اشکالاتی مانند مستند نبودن به پیامبر اکرم (ص)، از ساخته های قرن سوم بودن، تغییر دادن ...
-
پدر واقعی حضرت ابراهیم کیست؟
151985 تاريخ بزرگان 1389/02/09این پرسش از دو بخش تشکیل شده است: 1. درباره پدر حضرت ابراهیم 2. درباره تمام پیامبران در موضوع پرسش اول دو دیدگاه وجود دارد. 1.عده ای از اهل ...
-
گفتن ذکر «بسم الله الرّحمن الرّحیم» چه ثوابهایی دارد؟
45724 حدیث 1393/07/12درباره فضیلت و آثار ذکر «بسم الله الرّحمن الرّحیم»، روایات مختلفی نقل شده که در اینجا به بیان تعدادی از آنها که از پیامبر اسلام(ص) منقول است، بسنده میشود: 1. «هر کس میخواهد که خداوند، او را از نگهبانانِ نوزدهگانه دوزخ نجات دهد، "بسم الله الرّحمن الرّحیم" را ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884034 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
752760 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
730558 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
643161 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
642729 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
638888 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
576488 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576478 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
558714 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558635 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- کفر ، کفران ، نپذیرفتن ، ناسپاسی