اصطلاحات و مدخل ها
-
قاسم بن بشر (حبیب)
1819 شخصیتها
بر اساس گزارش برخی منابع، یکی از شهدای کربلا که در روز عاشورا و در کنار امام حسین(ع
-
قاعده استطاعت
1806 اصطلاحات فقهی - اصولی
رجوع کنید: «قاعده میسور».
-
قاعده اضطرار
5005 اصطلاحات فقهی - اصولی
معنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر مییابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در
-
قاعده فراغ ، قاعده تجاوز
2183 اصطلاحات فقهی - اصولی
یکی از قواعد فقهی پُرکاربرد در ابواب مختلف فقه؛ «قاعدهی فراغ» است. معنا و مفهوم این قاعده آن است که انسان عاقل و آگاه هرگاه عملى را انجام داده و سپس در كيفيت آن شک كند كه آيا آن عمل را صحيح به جا
-
قاعده میسور
2221 اصطلاحات فقهی - اصولی
در مواردی اگر انجام تکلیفى به صورت کامل، دشوار یا ناممکن بوده، اما بهجا آوردن بخشى از آن امکانپذیر باشد، باید تا همان اندازه که ممکن است به تکلیف عمل شود. این اصل در فقه و اصول به «قاعده میسور»
-
قبح عقاب بلا بیان
1874 اصطلاحات فقهی - اصولی
قاعده «قبح عقاب بلا بيان»، قاعدهای عقلى بوده و مبتنى بر پذيرش «حسن و قبح عقلى» میباشد و معنایش آن است كه كيفر و مجازات كسى كه اطلاع از د
-
قبر ، آرامگاه ، گورستان
8933 سرفصلهای قرآنی
قبرستان جایی است که ادیان و جوامعی که به دفن انسانها بعد از مرگشان معتقدند، اموات خود را در آنجا به خاک میسپارند. در دین قدرت ، قوت ، طاقت ، توان ، وُسع
22119 سرفصلهای قرآنی«قدرت»، به معنای توانایی موجودات در انجام کارها است. خدای متعال نیز از اینرو که به انجام هر کاری توانا بوده و هیچگونه ناتوانی و عجز در او وجود ندارد، قادر خوانده میشود و در حقیقت، قادر مطلق تن
- قرآن
21994 سرفصلهای قرآنیخداوند همراه با برخی پیامبران الهی، کتابهای آسمانی را نیز نازل میکرد که افراد باایمان با استفاده از آنها به مسیر درست رهنمون شوند. کتابهایی چون تورات، قربان ، قربانی ، عید قربان ، عید اضحی
5863 سرفصلهای قرآنیواژه «قربان» به هر چیزی گفته میشود که برای نزدیکشدن به یک فرد تقدیم میشود، اما بیشتر در ارتباط با «ذبح» و قربانیکردن حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد که در همین
- قرعه ، قرعهکشی
2603 اصطلاحات فقهی - اصولیقرعه از جمله قواعد معروفی است كه در بسيارى از ابواب فقه - چه در منازعات چه در غير منازعات - به كار میرود و اندیشمندان دانش فقه در موارد فراوانی به آن تمسک کردهاند.
اين قاعده، هم داراى م
- قرة (عثمان) بن أبی قرة غفاری
1810 شخصیتها- قریش
- قریه
10827 سرفصلهای قرآنی«قريه» در اصل نام براى محلى است كه مردم در آن جمع میشوند، و گاهى به خود انسانها که ساکنان آنجا هستند نيز به کنایه، «قريه» گفته میشود؛ بنابر اين، قریه مفهوم گستردهاى دارد كه شامل شهرها و نیز رو
- قسامه
1760 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای «قسامه» در لغت و فقه؛ سوگندهایی است که بین اولیای مقتول تقسیم میشود، و یا جمعی که بر چیزی قسم میخورند تا حقی را بگیرند.
مبدأ تشريع قسامه، زمان پيامبر اسلام(ص) بود. حكمت آن، محفوظ ما
- قساوت ، سنگدلی
3707 سرفصلهای قرآنی«قساوت» از ریشه «قَسَوَ» در لغت به معنای غلظت، شدّت و صلابت است. و «قسوة» به معنای رفتن نرمى و دلسوزی از دلها است. «قساوت قلب»، یا همان «سنگدلی»، گاهی در رابطه بین انسان و خدا است که در این صورت
- قسم ، حلف ، سوگند
20751 سرفصلهای قرآنیواژههای «قسم» و «حلف» در زبان عربی مترادف کلمه «سوگند» در زبان فارسی میباشد که عبارت از ادعا، اقرار و اعترافی است که شخص خدا، بزرگ و یا هرچیز مورد علاقهاش را شاهد میگیرد تا درستی گفتار خود را
- قصاص
- قصد رجا (قصد رجاء)
22581 اصطلاحات فقهی - اصولیدر انجام یک عمل شرعی گاه مستند انجام آن، منبعی مورد اعتماد و قابل پذیرش است و گاه منبع چندان قابل اعتمادی برای این عمل شرعی (نماز مستحب، دعا، زیارت و ...) وجود ندارد که در این صورت اگر شیوه و محتوا
- قضا و قدر
11295 سرفصلهای قرآنی«قضا و قدر» یکی از مباحث کلامی است. «قضا» یعنی حکم، قطع و حتمیت. در نظام آفرینش، موجودات مادی از چندین راه ممکن است به وجود بیایند، به عنوان مثال اگر به خانه شما از چند کوچه راه باشد، ورود به خانه
- قطب عالم امکان
3631 اصطلاحات عرفانیقطب به معنای سنگ زیرین آسیاب است که سنگ بالا بر روى آن میچرخد و امام علی(ع) در خطبهای خود را به آن تشبیه فرموده است. امروزه تعبیر «قطب عالم امکان» برای امام زمان(عج) مورد استفاده قرار میگیرد و
- قلب (دل)
24511 سرفصلهای قرآنیآنچه با نگاهی مادی به عنوان قلب شناخته میشود، جسم صنوبری شکلی است که در میان قفسههای سینه انسانها قرار دارد.
اما با بررسی تمام مواردی که از واژه «قلب» و مشتقات آن در قرآن کریم استفاده ش
- قلب سلیم
2770 سرفصلهای قرآنی«قلب» گاه به جسم مادی درون سینه انسانها گفته میشود، اما در گفتارهای دینی و معنوی بیشتر از قلبی سخن گفته میشود که با روح انسان در ارتباط است. در همین راستا «قلب سل
- قلم
2039 سرفصلهای قرآنیقلم وسیلهای است که با استفاده از آن، دانش از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
در قرآن کریم نیز سورهای به نام «سوره قلم» وجود دارد که سوره شصت و هشتم قرآن به شمار آمده و دارای 52 آیه میباشد
- قم
2996 مکانها و مناطقشهر قم یکی از شهرهای مذهبی و زیارتی ایران اسلامی است. وجود مرقد مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) در این شهر باعث شده که از گذشتههای دور تا به امروز این شهر مورد توجه شعیان
- قمر ، ماه ، شق القمر
6591 سرفصلهای قرآنیماه جرمی آسمانی است که گرد زمین میچرخد و با استفاده از نور خورشید، شبهای زمین را تا حدودی روشن میسازد. در ضمن نشانهای برای شناخت روزهای ماه است و به همین دلیل، نا
- قناعت
2433 اصطلاحات اخلاقی«قناعت» در لغت به معنای بسنده کردن به مقدار کم، از کالای مورد نیاز، و رضایت به چیزی است که نصیب شخص میشود. در احادیث اما گاهی کلمهی قناعت به معنای مطلق رضایت به کار رفته است.
در علم ا
- قیامت
3553 سرفصلهای قرآنیقیامت نام دیگری از معاد و رستاخیز است که برای همه انسانها رخ میدهد.
ذیل سرفصل «معاد» میتوانید پاسخهای مرتبط با روز قیامت را بی
- قیدار
1910 پیامبرانقیدار(قیذار) فرزند حضرت اسماعیل(ع) از همسری به نام «هاله» است که دلیل قطعی بر پیامبری ایشان وجود ندارد، اما بر اساس برخی گزارشها او فرزند بزرگ پدرش و نیز وصی او بود که مردم را به توحید دعوت میکرد
- قیس بن مسهر
2599 شخصیتها«قیس بن مسهر» نام یکی از اصحاب امام حسین(ع) است که وظیفه نامهرسانی را چندین بار از طرف حضرتشان بر عهده گرفته و در نهایت در یکی از همین مأ
- کاد
1820 پیامبراندر گزارشهای تاریخی از پیامبری به نام کاد(ع) یاد شده است که همعصر با پیامبرانی؛ مانند ناتان(ع)، داوود(ع)، کاهن ، کهانت
3126 سرفصلهای قرآنی«کهانت» یعنی ادعای دانستن اسرار دنیا و عالم غيب، با ادعای ارتباط با موجودات ماورایی. و «کاهن» به کسی گفته میشود که در نظر برخی عوام، دارای الهام و قدرتی مرموز و خارق العاده بوده، و با الههها و
- کتاب مکنون
2130 سرفصلهای قرآنیخداوند با تعبیر «کتابٌ مکنون» یکی از ویژگیهای قرآن کریم را آن میداند که پوشیده و مستور است؛ چراکه این کتاب مقدس پيش از فرود آمدن در عالم طبيعت، در کتاب مکنونی، مخفى و از نظرها مستور بود. بسیاری
- کثیر بن عبدالله شعبی
1656 شخصیتهابر اساس گزارش بسیاری از منابع تاریخی، کثیر بن عبدالله(عبیدالله) شعبی از افراد برجسته سپاه عمر بن سعد بود و از طرف او مأمور مذاکره با امام حسین
- کذب و تکذیب (دروغ و دروغ پنداری)
38378 سرفصلهای قرآنی«كذب» و «دروغ» به معناى گفتار و یا رفتاری است که مطلب خلاف واقعی را به دیگران منتقل کند.
و «تكذيب» به معنای دروغ پنداشتن سخن دیگران است که در مواردی خود نیز نوعی دروغگویی است، زمانی که شخص
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
پرسش های اتفاقی
-
«دلهای بنیاسرائیل از عشق گوساله پر شده بود». مراد قرآن از این جمله چیست؟!
6282 تفسیر 1396/12/16قوم یهود با آن همه زحمات و مشکلاتى که در راه رسیدن به «پیامبر موعود تورات» متحمل شدند، به بهانههایی؛ مانند اینکه پیامبر اسلام(ص) از بنیاسرائیل نیست و ...، از ایمان به او سرباز زدند. قرآن کریم در نکوهش آنان، برخی شواهد تاریخی را به آنان یادآور میشود ...
-
آیا در میراث علمی اسلام، دانشی مستقل به نام "طب اسلامی" وجود دارد؟ و در صورت تعارض بین دانش نوین پزشکی و توصیه های موجود در روایات راه حل چیست؟
19507 بیشتر بدانیم 1390/11/30خداوند هدف از فرستادن پیامبران را تزکیه معنوی و آموزش حکمت و دین برشمرده، و پیامبر گرامی اسلام (ص) هدف از بعثت خود را نهادینه کردن اخلاق نیک در جامعه بشری اعلام کرده است. از طرفی با توجه به بی شمار بودن دانش های بشری؛ نظیر ...
-
خواندن آیه 89 سوره مبارکه انبیاء: «رَبِّ لا تَذَرْنی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثینَ» که دعایی از زکریای پیامبر است، چه آثار دنیوی دارد؟
206803 تفسیر 1393/05/15پروردگار متعال در بیان چگونگی فرزنددار شدن زکریا در کهنسالی و طلب فرزند از سوی وی میفرماید: «وَ زَکَرِیَّا إِذْ نادى رَبَّهُ رَبِّ لا تَذَرْنی فَرْداً وَ أَنْتَ خَیْرُ الْوارِثینَ»؛[1] و زکریا را [به یاد آور] در آن هنگام که پروردگارش را خواند [و ...
-
ویژگیهای یک منبر خوب چیست؟
4577 حدیث 1400/11/18اصل کلی آن است که در منابر و سخنرانیها اصول و معارف دینی با زبان شیوا برای مخاطبان بیان شود که انسان را به خدا نزدیک کند؛ اما این سخنان در زمانها، مکانها و برای مخاطبان مختلف، میتواند متفاوت باشد؛ از اینرو نمیتوان نسخهای کلی در این ...
-
حکم ازدواج بین دو عید فطر و قربان چیست؟
59050 گوناگون 1390/08/15یکی از بزرگ ترین مزیت های دین اسلام عقل گرایی و مبارزه با خرافاتی است که در زمان جاهلیت وجود داشته و یا بعد از آن به وجود می آید. از جمله خرافاتی که ممکن است در میان مردم پیدا شود، فال بد زدن یا همان ...
-
فرق ماهوی "قدم صدق" در زیارت عاشورا، با "مقعد صدق" در آیه "فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُّقْتَدِرٍ" چیست؟
26460 زیارت عاشورا و دیگر زیارات 1390/10/18این دو فرق ماهوی با یکدیگر ندارند، بلکه دارای رابطه مقدمه و ذی المقدمه هستند. رابطه قدم صدق در زیارت عاشورا و مقعد صدق (جایگاه و قرار گاه صدق)، در قرآن کریم این است که قدم صدق مقدمه است برای رسیدن به جایگاه صدق که مقام ...
-
آیا پیامبر اسلام(ص) فرمود که فرمانروایان، عربها، دهقانان، بازرگانان، روستائیان و دانشمندان بدون حسابرسی به جهنم میروند؟!
5568 حدیث 1399/01/09متن مورد پرسش، در ضمن روایتی طولانی و بدون سند، از پیامبر اکرم(ص) در بعضی از منابع نقل شده است.[1]در این متن آمده است: در قیامت شش گروه و طایفه، قبل از حساب و کتاب وارد جهنم میشوند و آن هم به ...
-
قضیه قطع شدن دست شیاطین و اجنه از اخبار غیبی بعد از رسول اکرم (ص) چیست؟
30607 جن 1390/06/14طبق روایات دینی، کهانت و نبوت در طول تاریخ در مسیری بر عکس هم حرکت کرده و شیاطین که در امر پیش گویی و اخبار غیبی در محدوده ای خاص به پرستندگان خود الهام می کردند به ترتیب از آسمان ها رانده شدند تا در زمان ختم نبوت و هم ...
-
آیا پیامبر (ص) با ابولهب صله رحم داشت؟
22472 صله رحم 1388/07/28صله رحم یعنی عملی که موجب ارتباط با خویشاوندان است . اهمیت آن از نظر اسلام به حدی است که از قطع رحم با خویشاوندان کافر نیز نهی کرده است . البته اگر خویشاوندان کافر معاند و در صدد ضربه زدن ...
-
آیا درست است که دعای خیر دوستان مورد اجابت خداوند قرار میگیرد؟
11381 فضایل اخلاقی 1393/01/25دعای فرد هم برای خودش و هم برای دوستانش در معرض اجابت است، اما در بیشتر موارد، دعای فرد برای دیگران از اخلاص بیشتری نسبت به دعای همان فرد برای خویشتن برخوردار است و به همین دلیل امکان استجابت آن بیشتر خواهد شد. از اینرو؛ از آنان میخواهیم ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
894281 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
802833 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
770266 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
689927 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
663505 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
651043 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
606844 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
591425 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
581278 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا گفتن اذان و اقامه در نماز واجب است، و آیا میتوان با یک اذان و اقامه، چند نماز خواند؟
567140 وضو، اذان و نماز 1388/11/13برخی از فقهای گذشته، مثل ابن عقیل و ابن جنید، اذان و اقامه را واجب میدانند.[1] اما اکثر مراجع معظم تقلید در احکام اذان و اقامه میفرمایند: برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه(نمازهای واجبی که در هر روز خوانده میشود) اذان و ...
- قرآن
