اصطلاحات و مدخل ها
-
برهان إنی
1935 اصطلاحات فلسفی
«برهان إنّي» آن است كه در آن از وجود معلول به وجود علّت استدلال شود؛ يعنى حدّ اوسط آن موجب نسبت اكبر به اصغر در ذهن شود. مانند اينكه از علايم بيمارى به نوع بيمارى پى ببرند، يا از بالا رفتن ستون ج
-
برهان تضایف عشق
1680 اصطلاحات فلسفی
این برهان از راه وجود عشق در انسان وارد میشود که خلاصهاش این است:
هر چند حکیمان و عارفان، عشق را حقیقتی جاری در کلیهی موجودات د
-
برهان تقابل قطبین
1383 طبقهبندی نشده
منبع اصلی محتوای این برهان مطالبی است که اهل عرفان در کتابهای عرفانی بیان کردهاند. و تطبیق آن بر وجود برهان تمانع
- برهان شرّ
2000 اصطلاحات فلسفییکی از مسائلی که مادیگرایان و منکران خدا برای انکار وجود خالق هستی به آن استدلال میکنند وجود «شر» است. مهمترین نقدی که بر این استدلال وارد میشود آن است که معتقدان به چنین برهانی، شر را به صورت
- برهان صدیقین
2431 اصطلاحات فلسفیبراهین اثبات وجود خدا را میتوان از جهتی به دو دسته تقسیم نمود، یک دسته از براهین، مخلوقات را واسطۀ استدلال قرار میدهند و با کمک مخلوقات به خداوند میرسند، ولی در دسته دیگر از براهین، مخلوقات واسط
- برهان فرجه
1798 طبقهبندی نشده«برهان فرجه» برگرفته از روایتی است كه هشام بن حكم از امام صادق(ع) نقل کرده و <
- برهان لمّی
2113 اصطلاحات فلسفی«برهان لمّی» استدلال از وجود علت برای اثبات وجود معلول است که نتیجهای یقینی در پی دارد. برهان لمّ هم علّت وجود مطلوب را در عالم خارج بيان میكند و هم علّت تصديق به آنرا. بنابراين سير ذهن از علّ
- برهان محبت
1717 طبقهبندی نشدهبرهان محبت، برهانی است که حضرت ابراهیم(ع) از طریق آن به نفى ربوبيت غير خدا و اث
- برهان نظم
5421 طبقهبندی نشدهیکی از براهین اثبات وجود خداوند، «برهان نظم» است که با استفاده از نظم موجود در جهان آفرینش، در صدد اثبات وجود آفریننده و نظمدهنده میباشد.
- برهان وجوب و امکان
2182 طبقهبندی نشدهتوضیح برهان وجوب و امکان به طور خلاصه این است که: به یقین در جهان خارج موجودی هست. این موجود اگر واجب الوجود باشد، ادعای ما (که وجود خداون
- برهان وجودی آنسلم
1839 اصطلاحات فلسفییکی از براهین اثبات وجود خدا، «برهان وجودی آنسلم» است. این برهان در قرن یازدهم میلادی(قرن پنجم قمری)، از سوی «قدیس سنت آنسلم» مطرح شد، و به نام ارائه کنندهی آن شهرت یافت.
تقریر این برهان چ
- برهانهای خداناباوران
1460 اصطلاحات فلسفیوجود خداوند و آفرینندهای برای جهان هستی، مطلبی واضح و روشن بوده و با برهانهای گوناگونی به اثبات آن پرداخته شده است.
با این وجود، برخی منکران خداوند تلاش نم
- بریر بن خضیر همدانی
1348 شخصیتها- بشارت، تبشیر، مژده
17269 سرفصلهای قرآنیهمانگونه که گاه خداوند و فرستادگانش مردم را انذار کرده و آنان را از افتادن در دام شیطان برحذر میدارند، در طرف مقابل، بارها و بارها افرادی
- بشر بن حسن بن علی
1389 شخصیتها- بشیر بن عمر (عمرو) حضرمی
1903 شخصیتهایکی از
- بصیر (از صفات پروردگار)
10079 سرفصلهای قرآنیواژهی «بصیر» به معنای بسیار «بینا» یک واژهی قرآنی و یکی از اسمای حسنا و صفات ذاتی الهی است که در قرآن فراوان به کار رفته است. بصیر در مو
- بعث حقیقی
2285 اصطلاحات فقهی - اصولی«بعث» به معنای برانگیختن و تشویق میباشد..اگر آمر(دستور دهنده)، حقیقتاً خواستار آن باشد که دستور او به عنوان یک قانون به مرحله اجرا برسد، «بعث حقیقی» در دستور او وجود خواهد داشت و از این رو گفته می
- بقیع
2320 مکانها و مناطقبقیع معروفترین و کهنترین قبرستان مسلمانان است که در شهر مدینه در کشور عربستان قرار دارد و به «بقیع الغرقد» هم شهرت دارد. بقیع در شرق <
- بقیة الله
1842 سرفصلهای قرآنیدر لغت، «بقیه» به باقیماندهای گفته میشود که از چیزی باقی میماند.
در فرهنگ شیعی، به امام زمان(عج) «بقیة الله» میگویند و میتوان گفت که استفاده از این لقب برای حضرتشان برگرفته از آیه 86 س
- بکر بن حی تیملی
1715 شخصیتهابر اساس گزارش منابع تاریخی یکی از شهدای کربلا و یکی از افرادی که در رکاب امام حسین(
- بلال بن رباح ، بلال حبشی
2386 شخصیتهابلال پسر رباح و حمامه بود که از حبشه به حالت اسارت به شبه جزیره عربستان آورده شده بود. با توجه به سیاهچرده بودن و اصالت حبشی، به بلال حبشی معروف شد. او بردۀ مردى به نام «امية بن خلف» از سران قريش
- بنی اسرائیل
25875 سرفصلهای قرآنی«اسرائیل» نام دیگر حضرت یعقوب(ع) است؛ از اینرو به فرزندان و نوادگان ایشان «بنیاسرائیل» گفته میشود. علاوه بر آن در مواردی، عنوان «بنیاسرائیل» به «قوم یهود» گفته م
- بنی امیه ، امویان
4045 فرقهها، مذهبها، گروههابنیامیه در زمان جاهلیت از توانگران قریش بودند که شغل آنها تجارت و بازرگانی بود. عداوت و دشمنی بنیامیه با بنیهاشم به پیش از بنی عباس ، عباسیان
3511 فرقهها، مذهبها، گروههابنی عباس از نسل عباس بن عبد المطلب، عموی پیامبر اسلام(ص) بودند که از سال 123 تا
- بنیامین (ع)
6226 سرفصلهای قرآنیبنیامین کوچکترین پسر یعقوب نبی(ع) است که با یوسف پیامبر(ع) از یک مادر بودند.
تاریخ از بنیامین و زندگی او مطالب در خور توجهی را ثبت نکرده است. در قرآن کریم نیز به نام او تصریح نشده است، بلک
- به در میگویند که دیوار بشنود
2702 ضرب المثلهااین ضرب المثل در مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که فردی به ظاهر مخاطب قرار میگیرد، ولی مخاطب واقعی فرد دیگری است. «إیاک أعني و اسمعي یا جاره» مشابه این ضرب المثل در زبان عربی میباشد. در آیات قر
- بیت المال
3421 اصطلاحات فقهی - اصولیدر متون دینی، عنوان «بيت المال» اصطلاحى عام است که شامل تمام درآمدهاى عمومى مسلمانان میشود كه اختیار آن در تصرّف حكومت اسلامى است. از رهگذر نگرشى فراگير به
- بیت معمور (البیت المعمور، خانه آباد)
2271 سرفصلهای قرآنی«بیت المعمور» به معنای خانهی آباد، اصطلاحی قرآنی است که در آیه 4 سورهی طور به آن اشاره شده است. اینکه منظور از آن چیست و چگونه خانهای است، مفسران میگویند:
بيت المعمور همان خانهی كعبه
- پاسخ حلّی
2095 طبقهبندی نشده«پاسخ حلی» آن است که جهات نقص استدلال، اشتباهات و مغالطههایی که ضمن استدلال طرف مقابل رخ داده را برای او بازگو کرده و بر این اساس، استدلال او را به چالش بکشیم. مانند آنکه در پاسخ به فردی که دلایل
- پاسخ نقضی
2787 طبقهبندی نشدهاگر در برابر استدلال طرف مقابل، به بررسی اشکالات و مغالطههای موجود در استدلال او پرداخته نشده و در مرحله اول تنها به او گفته شود که با چنین استدلالی، باید موضوع دیگری که خودت آن را قبول داری نیز ب
- پلورالیسم ، تکثرگرایی دینی
972 اصطلاحات کلامیاصل «تیغ اوکام»، اصلی منسوب به «ویلیام اوکام»، منطقدان و فیلسوف انگلیسی است. اوکام در قرن ۱۴ میلادی، اصلی را مطرح کرد که به نام «تیغ اوکام»، «اُستُرهٔ اوکام»، «اصل امساک»، یا «اصل اختصار تبیین» شن
- پیامبر اسلام(ص)، محمد(ص)
14253 پیامبرانپیامبر گرامی اسلام(ص) حضرت محمد(ص) در عام الفیل، (سال 570 میلادی) در مکه مکرمه، در شعب ابیطالب منطقهای در نزدیکی مسجدالحرام، دیده به جهان گشود. پدران ایشان به ترتیب عبارتاند از: عبدالله، عبدالمط
- پیری ، سالمندی ، کِبَر ، شیخوخه
3832 سرفصلهای قرآنیانسانها اعم از مرد و زن در پنجاه سال دوم عمر خود و بنابر برخی تعریفها بعد از گذراندن حدود 65 سال از زندگی خود به سن پیری میرسند. از این
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- برهان شرّ
پرسش های اتفاقی
-
فرق و مذاهب فعال در کشورهای افغانستان و پاکستان کداماند؟
18935 شیعه 1387/11/071. در کشور افغانستان فرق و مذاهب و روش های سلوکی صوفیه متعددی وجود دارد که فرق و مسالک فعال و عمده آنها عبارتند از:الف. فرق فقهی: حنفی، شیعه، حنبلی (سلفیه). ب. فرق کلامی: شیعه و ماتریدیه. ج. مسلک های صوفیه: قادریه، نقشبندیه، چشتیه. ...
-
تفاوت «واجب موسع» و «واجب مضیق» را بیان کنید؟
10835 General Terms 1398/01/31واجب به اعتبارات مختلف تقسیمات مختلفی دارد؛ یکی از آن تقسیمات، تقسیم به اعتبار وقت است؛ لذا واجب از لحاظ وقت به «واجب موسّع» و «واجب مضیّق» تقسیم میشود. از آنجا که واجب موسّع و مضیّق خود از اقسام «واجب موقّت» به شمار میروند؛ ...
-
آیا غسل غیر واجب از وضو کفایت می کند؟
83065 Laws and Jurisprudence 1387/09/04یکی از شرایط صحت نماز طهارت ظاهری بدن از هر نوع آلودگی و نجاست ظاهری است و آنچه با استحمام حاصل می شود طهارت ظاهری از این آلودگی هاست، اما علاوه بر طهارت ظاهری، یکی دیگر از شرایط نماز، تحصیل طهارت معنوی است که تنها از راه وضو و غسل ...
-
اینکه خداوند برخی مردم را گمراه میکند چه توجیهی دارد و «اضلال خداوند» در قرآن به چه معناست؟
19229 تفسیر 1385/03/13«ضلال» و «ضلالت» به معناى انحراف از حق است. و اضلال در مقابل هدایت، و از امور عدمى است و چون هدایت به معناى دلالت و ارشاد به مقصود است، اضلال، فقدان هدایت است و در اصطلاح منطق، رابطه این دو، ملکه و عدم است. یعنى اگر هدایت ...
-
آیا پیامبر اسلام(ص) مجاز نبود که همسری را طلاق داده و به جای او همسر دیگری برگزیند؟
8226 تفسیر 1394/10/06قرآن کریم در یکی از احکامش در ارتباط با ازدواجهای پیامبر اسلام(ص) میفرماید: «لا یَحِلُّ لَکَ النِّساءُ مِنْ بَعْدُ وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ وَ لَوْ أَعْجَبَکَ حُسْنُهُن»؛[1] بعد از این دیگر زنى بر تو حلال نیست، و نمیتوانى همسرانت را به ...
-
آیا در حکومت امام علی(ع) برای آزادی خط قرمزی وجود داشت؟
17497 رفتار امام علی ع 1392/12/12یکی از حقوق قطعی و مسلّم هر شهروند در حکومت علوی، آزادی است. برای آزادی در حکومت امام علی(ع) خط قرمزی وجود نداشت. تا زمانی که مخالفان و فرصت طلبان دست به اسلحه نبرده و آزادی و امنیت دیگران را مورد تهدید قرار نمیدادند، و یا با ترویج ...
-
فرد محتضر را چگونه رو به قبله گذاشته و فرد مرده را چگونه رو به قبله در قبر دفن میکنند؟
659 احکام مرتبط با مردگان 1404/04/19همانگونه که میدانید، اسلام برای تمام مراحل زندگی انسان از ابتدای حیات تا زمان جاندادن، و حتی برای حالت احتضار و نیز دفن و کفن وی احکامی دارد که یکی از آنها رو به قبله کردن محتضر و میت است، بدین ترتیب که پای محتضر را رو به ...
-
حکم ارتباط نا مشروع با دختر نامحرم چیست؟
308296 Laws and Jurisprudence 1387/07/09هر گونه ارتباط جنسی اعم از صحبت های عاشقانه، لمس و نوازش و ... قبل از عقد ازدواج حرام است. اما زنا که عبارت است از عمل زناشویی با غیر همسر شرعی (دائم یا موقت)، از نظر قرآن گناه بزرگى است و دارای شرایطی است یکی ...
-
چرا گاهی دعا آن قدر در اجابت به تأخیر می افتد که انسان دچار رنج و زحمت می شود؟
24738 دعا 1391/04/21همان گونه که می دانید تمام انسان ها همواره از راه های گوناگون؛ مانند بیماری، مرگ، مشکلات و گرفتاری و... در معرض آزمایش هستند و این سنت قطعی خداوند است: «قطعاً همه شما را با چیزى از ترس، گرسنگى، و کاهش در مالها و جانها و میوه ...
-
دیدگاه مسیحیت و اسلام در مورد فرشته جبرئیل چه شباهتها و تفاوتهایی با هم دارد؟
14533 فرشتگان 1394/06/04جبرئیل در اسلام به عنوان فرشتهای الهی و واسطه در ابلاغ وحی به پیامبران میباشد.[1] در قرآن مجید از او با اسمها و اوصافی یاد شده که نشان از عصمت و جلالت و مقرّب بودن او نزد خداوند دارد. ولی در مسیحیت، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
893409 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
800950 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
766560 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه میکند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت میکند؟
687765 Practical 1390/07/12نفرین در آموزههای دینی ما مسئلهای شناخته شده است، چنانکه در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان میرود». و... .منتها همانگونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
662282 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
650512 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
604984 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
582225 Laws and Jurisprudence 1385/10/20پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فىالذمّه[1] بهجا آورد و پس از آن نماز قضا مىشود
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
580940 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
566007 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...