جستجوی پیشرفته

اگرچه تفصیل و جزئیات احکام شرعی را باید در رساله‌های عملیه مراجع جست‌وجو کرد، اما آنچه ما به طور کلی می‌توانیم بگوئیم آن است که از نظر مکتب اهلبیت (ع) قربانی کردن در روز عید قربان بر دو قسم است:
1. قربانی مستحب یعنی همه افراد مسلمان چه در مکه باشند یا در شهر و سرزمین دیگری باشند می‌توانند در این روز قربانی کرده و از ثواب آن بهره‌مند شوند.
2. قربانی واجب، کسی که در ایام حج برای حج تمتع[1] احرام می‌بندند واجب است همه مناسک حج تمتع، از جمله قربانی (در سرزمین منا) را در روز دهم ذیحجه (عید قربان) انجام دهد تا بتواند از احرام خارج شود.
همین‌طور در زمان احرام رعایت محرمات احرام واجب است (کندن و تراشیدن مو و کوتاه کردن ناخن از محرمات احرام هستند.) اما کوتاه کردن مو، ناخن یا تراشیدن سر قبل از احرام حرام نیست،[2] بله مستحب است کسی که خواهد به حج تمتع مشرف شود از مدتی قبل (ابتداء ذیقعده) موی سر و صورت خود را کوتاه نکند،[3] ولی رعایت نکردن این دستور مستحبی ضرری به صحت حج نمی‌زند.


البته لازم نیست در همه ده روز اول ذیحجه از محرمات احرام دوری کند و ترک آنها فقط در زمان احرام لازم است، اما قبل از احرام و بعد از خروج از احرام ارتکاب آنها اشکال ندارد.
همچنین لازم نیست که هر کس مسقیماً خود قربانی را انجام دهد، بلکه نیابت گرفتن در انجام قربانی صحیح است.[4] تا زمانی نائب قربانی را ذبح نکند فرد محرم نمی‌تواند سر خود را بتراشد یا مو و ناخن خود را کوتاه نماید. ولی عدم ذبح نیابتی ضرری برای خود نائب ندارد.
مواردی که به عنوان اعمال مستحبی ایام دهه اول ذیحجه بیان شده نیز مورد تأیید است؛ زیرا چنین اعمالی مانند روزه، تکبیر، تهلیل، تحمید، نیکی به پدر و مادر، صدقه، صله رحم و دیگر اعمال نیک در همه ایام سال و در همه مکان‌ها پسندیده است و در ایام و مکان‌های با فضیلتی مانند دهه اول ذیحجه و سرزمین مقدس مکه و مشاعر مقدسه (منا، عرفات، مشعر و...) استحباب و پاداش بیشتری دارد. و در روایات زیادی به ثواب این اعمال اشاره شده است.[5]
همچنین توبه از گناهان و لغزش‌ها یک امر واجب فوری است؛ زیرا هیچ‌کس از مرگ خود خبر ندارد. بر این اساس همه کسانی که خود را گنه‌کار می‌دانند لازم است هرچه زودتر و در اولین فرصت از گناهان خود توبه کنند.[6]

[1]. گفتنی است که حجّ بر سه نوع است حجّ تمتّع، حجّ قرآن و حجّ افراد. حجّ تمتّع بر شخصى واجب مى‏شود كه از اهل مكّه معظّمه شانزده فرسخ شرعى دور باشد و حجّ قران و حجّ افراد بر شخصى واجب مى‏شود كه از اهل مكّه معظّمه باشد يا دورى منزل او از آن مكان مقدّس كمتر از آن مقدار باشد.
[2]. بله برخی از فقها تراشیدن سر را بعد از عمره تمتع و قبل حج تمتع را جایز ندانسته اند. إمام خميني، مناسك حج (المحشى للإمام الخميني)، ص342.
[3]. إمام خميني، مناسك حج (المحشى للإمام الخميني)، ص: 148كسى كه قصد حج دارد از اول ماه ذى القعده و شخصى كه قاصد عمره مفرده است پيش از يك ماه موى سر و ريش را رها كند.
[4]. مناسك حج (المحشى للإمام الخميني)، ص: 404، مسأله1041: "جايز است كه ذبح را كسى ديگر به نيابت انجام دهد و نيت را نايب كند، و احتياطا خود شخص هم نيت كند."
[5]. صدوق ،ابو جعفر محمد بن علی بن بابویه، من‏لايحضره‏الفقيه ج : 2 ص : 88و87، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،1413ه.ق؛کلینی،محمد بن یعقوب، الكافي ج : 4 ص : 533، دار الکتب الاسلامیه،1365ه.ش،تهران
[6]. الحلبي أبو الصلاح، تقي الدين بن نجم الدين‏، الكافي في الفقه، ص: 243

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها